Kostaryka leży w strefie klimatu podrównikowego wybitnie
wilgotnego, przy czym w górach panuje klimat podrównikowy wilgotny. Posiada
przynajmniej 12 stref klimatycznych. W 1994 roku magazyn National Geography
uznał kostarykańskie miasteczko Atenas za miejsce o najbardziej perfekcyjnym
klimacie na świecie. Dzięki łagodnym warunkom klimatycznym panującym we wnętrzu
kraju nazywana jest "krajem wiecznej wiosny". W latach 1982-1983 oraz 1997-1998 duży wpływ na pogodę w Kostaryce miało zjawisko El Nino. W lipcu 2002 roku potwierdzono ponowny silny jego wpływ i powodowanie anomali klimatycznych w kraju.
Deszcze
W Kostaryce zdarza się, że przez piętnaście dni z rzędu
wartość opadów może wynieść 70 % opadów w roku. Strona atlantycka kraju dostaje
najwięcej deszczy w okresie od grudnia do stycznia (deszcze padają tam w
zasadzie przez cały rok, niekiedy przez kilka dni z rzędu). Strona pacyficzna
natomiast przez pięć miesięcy od grudnia do kwietnia praktycznie ich nie
doznaje. Ogólnie w porze deszczowej, najwięcej deszczy odnotowuje się w
miesiącach od września do listopada, a najmniej w czerwcu, lipcu i sierpniu.
(Okres tych 90 dni nazywany jest "małym latem"). Ze względu na nieustanne pasaty
wiejące znad Morza Karaibskiego, strona atlantycka kraju otrzymuje dwa razy
więcej deszczy od pacyficznej.
Średnia, roczna wartość opadów dla całego kraju wynosi
2.500 mm. Generalnie, najwięcej opadów w Kostaryce otrzymują tereny położone na
wysokości 1200 metrów nad poziomem morza. Największe wartości opadów zarówno w
ciągu dnia jak i roku otrzymują obszary wokół wulkanu Orosi oraz miejscowość
Tapanti. Najwięcej dni deszczowych w ciągu roku (315 dni) otrzymują natomiast
doliny rzek Macho, Grande de Orosi i Pejivalle. O nizinach w prowincji Alajuela, przy granicy z Nikaraguą mówi się, że spada na nie deszcz przez 8 dni w tygodniu.
Najbardziej deszczowym rokiem Kostaryki okazał się rok 1968, w którym
deszczowych okazało się 359 dni.
Najniższymi opadami w Kostaryce wyróżniają się tereny wokół
Cartago, ujścia rzeki Tempisgue, Parku Narodowego Palo Verde, zachodni kraniec
półwyspu Santa Elena oraz pacyficzna plaża Ocotal. Najsuchsza prowincja kraju -
Guanacaste nie otrzymuje deszczy od listopada do kwietnia. Małe wewnętrzne deszcze objawiają się natomiast w nawet
najsuchsze dni w lasach deszczowych. Dzieje się tak w wyniku kondensacji na
chłodnych liściach pary wodnej.
Typowe w porze deszczowej poranne deszcze nazywane są
temporales. Gwałtowne popołudniowe ulewy zaś to aguaceros. Pojawiająca się w
marcu i wiejąca z oceanu pacyficznego na ląd bryza Papagayo przynosi zbawienne
opady zwane "deszczami plantatorów kawy". Spadające w połowie grudnia deszcze
nazywane są "łzami Marii".
9 stycznia 2005 roku na prowincję Limon spadła rekordowa ilość deszczu (344,5 mm), podczas gdy w całym tym miesiącu odnotowuje się z reguły 303 mm opadów. Pobity został w ten sposób poprzedni rekord dla stycznia (w 1970 roku), kiedy w ciągu jednego dnia spadło 279 mm deszczu.
Długość dnia
Ze względu na położenie geograficzne, długość dnia i nocy
jest w zasadzie jednakowa. W ciągu roku ulega nieznacznym wahaniom (o godzinę).
Słońce wschodzi około 5 nad ranem, a zachodzi o 6 po południu.
Pory roku
W Kostaryce wyróżnia się dwie główne pory roku: suchą i
deszczową. Pierwsza trwa od grudnia do kwietnia (lokalnie nazywana jest verano -
lato). Druga natomiast przypada na miesiące od maja do listopada (invierno -
zima, lub pora zielona). Meteorolodzy wyróżniają także tak zwane "małe lato",
kiedy na przełomie lipca i sierpnia lub sierpnia i września deszcze są rzadsze
niż w pozostałe miesiące pory deszczowej.
Podczas pory suchej na wyżynach odnotowuje się jedynie od
dwóch do trzech deszczowych dni na miesiąc. Przez prawie cały okres wyróżnia się
czyste, gwiaździste niebo. W Guanacaste pora sucha trwa zazwyczaj nieco dłużej.
Na wybrzeżu atlantyckim natomiast zaznacza się od stycznia do
kwietnia.
Podczas pory deszczowej, przeciętny dzień do południa jest
pogodny. Po południu zbierają się gęste chmury, aby pod wieczór przerodzić się w
głośną i gwałtowną ulewę.
Temperatury
W dużej mierze temperatury w Kostaryce zależą od położenia
oraz wysokości nad poziomem morza.
Najcieplejszymi miesiącami w roku są marzec, kwiecień i
maj, a najzimniejszymi grudzień, styczeń i luty (spowodowane są chłodnymi
wiatrami z północy). Średnie temperatury dla Mesety Centralnej wynoszą 22 C.
Temperatury wybrzeży są z reguły o 10 stopni wyższe niż w centrum kraju i wahają
się w granicach od 28-37 C (przy czym najwyższe są na wybrzeżu
pacyficznym).
Największe dzienne wahania temperatur zdarzają się podczas
pory suchej, kiedy przejrzyste niebo nocą ułatwia wypromieniowywanie ciepła. W
porze deszczowej noce są z reguły cieplejsze, a nagromadzone ciepło
"przytrzymywane" jest przez chmury.
Na najwyższych szczytach górskich i wulkanach temperatury
spadać mogą nawet do 0 C. (Najniższą zanotowaną temperaturę zmierzono na
Chirripo Grande i wynosiła - 9 C. W historii Kostaryki zanotowano nawet kilka
przypadków zamarzania podróżnych w drodze przez szczyt Cerro Muerte.
Przez kilka dni stycznia 2005 roku zanotowano rekordowe od 30 lat, niskie temperatury w Mesecie Centralnej. W samym San Jose 20 stycznia notowano temperatury rzędu 11-14 C.
Wiatry
Panuje cyrkulacja pasatowa związana ze stałym wyżem
azorskim i strefą niżów równikowych. Klimat Kostaryki kształtowany jest przez
masy ciepłego i wilgotnego powietrza przynoszonego przez wschodni pasat znad
Oceanu Atlantyckiego, jak i przez lokalne wiatry okresowe typu monsunowego,
oddziałujące na region pacyficzny. Wilgotne i ciepłe pasaty tracą wilgotność po
przekroczeniu bariery Kordyliery i schodzą do Pacyfiku jako suche masy
powietrza. Ich ruch blokuje jedynie najwyższe pasmo Kordyliery
Talamanca.
Pomiędzy listopadem, a lutym może pojawiać się zimne
polarne powietrze (tym samym Kostaryka jest jednym z najbliższych miejsc
równikowi, do którego mogą docierać tego rodzaju masy powietrza). W marcu
zaznacza się natomiast tzw. Bryza Papagayo. Wieje ona z oceanu pacyficznego na
ląd i przynosi zbawienne opady zwane "deszczami plantatorów kawy".
Duży wpływ na klimat mają cyklony tropikalne. Mogą pojawiać
się o każdej porze roku, jednak ponad 20 % z nich nadciąga w okresie od sierpnia
do października. Centrum niskiego ciśnienia, jakie tworzy się w wyniku
powstawania cyklonów po stronie atlantyckiej powoduje nadciąganie od strony
Pacyfiku mas powietrza wywołujących nawet dwudniowe ulewy. W ciągu jednak
ostatnich 100 lat wybrzeże atlantyckie było bezpośrednim centrum ataku jedynie
jednego huraganu - Marta (21 listopada 1969 roku). W 1988 roku ewakuowany został port Limon ze względu na zagrożenie huraganem Juana (jednak ten w ostatniej chwili zmienił kurs).
W lipcu 1996 roku huragan Cezar zaatakował
południowo-zachodnią część wybrzeża pacyficznego. Wywołał powodzie i spowodował
straty rzędu 100 mln $. Na kilka miesięcy zamknięty został odcinek Autostrady Panamerykańskiej.
W listopadzie 2001 roku Amerykę Środkową zaatakował huragan Michelle. W Kostaryce spowodował on wystąpienie z brzegów kilkunastu rzek na wybrzeżu pacyficznym. 400 osób zostało ewakuowanych.