REPUBLIKA KOSTARYKI


.
.
.
KSIĘGA GOŚCI


Położenie geograficzne
Wyspy
Półwyspy
Pasma górskie
Doliny
Niziny
Trzęsienia ziemi
Tsunami
Wulkany
Ludność
Szkolnictwo
Opieka zdrowotna
Religia
Rząd
Klimat
Rzeki
Archeologia
Kultura
Język
Architektura
Ekonomia



 
INFORMACJE OGÓLNE: Klimat

Kostaryka leży w strefie klimatu podrównikowego wybitnie wilgotnego, przy czym w górach panuje klimat podrównikowy wilgotny. Posiada przynajmniej 12 stref klimatycznych. W 1994 roku magazyn National Geography uznał kostarykańskie miasteczko Atenas za miejsce o najbardziej perfekcyjnym klimacie na świecie. Dzięki łagodnym warunkom klimatycznym panującym we wnętrzu kraju nazywana jest "krajem wiecznej wiosny". W latach 1982-1983 oraz 1997-1998 duży wpływ na pogodę w Kostaryce miało zjawisko El Nino. W lipcu 2002 roku potwierdzono ponowny silny jego wpływ i powodowanie anomali klimatycznych w kraju.

Deszcze

W Kostaryce zdarza się, że przez piętnaście dni z rzędu wartość opadów może wynieść 70 % opadów w roku. Strona atlantycka kraju dostaje najwięcej deszczy w okresie od grudnia do stycznia (deszcze padają tam w zasadzie przez cały rok, niekiedy przez kilka dni z rzędu). Strona pacyficzna natomiast przez pięć miesięcy od grudnia do kwietnia praktycznie ich nie doznaje. Ogólnie w porze deszczowej, najwięcej deszczy odnotowuje się w miesiącach od września do listopada, a najmniej w czerwcu, lipcu i sierpniu. (Okres tych 90 dni nazywany jest "małym latem"). Ze względu na nieustanne pasaty wiejące znad Morza Karaibskiego, strona atlantycka kraju otrzymuje dwa razy więcej deszczy od pacyficznej.

Średnia, roczna wartość opadów dla całego kraju wynosi 2.500 mm. Generalnie, najwięcej opadów w Kostaryce otrzymują tereny położone na wysokości 1200 metrów nad poziomem morza. Największe wartości opadów zarówno w ciągu dnia jak i roku otrzymują obszary wokół wulkanu Orosi oraz miejscowość Tapanti. Najwięcej dni deszczowych w ciągu roku (315 dni) otrzymują natomiast doliny rzek Macho, Grande de Orosi i Pejivalle. O nizinach w prowincji Alajuela, przy granicy z Nikaraguą mówi się, że spada na nie deszcz przez 8 dni w tygodniu. Najbardziej deszczowym rokiem Kostaryki okazał się rok 1968, w którym deszczowych okazało się 359 dni.

Najniższymi opadami w Kostaryce wyróżniają się tereny wokół Cartago, ujścia rzeki Tempisgue, Parku Narodowego Palo Verde, zachodni kraniec półwyspu Santa Elena oraz pacyficzna plaża Ocotal. Najsuchsza prowincja kraju - Guanacaste nie otrzymuje deszczy od listopada do kwietnia. Małe wewnętrzne deszcze objawiają się natomiast w nawet najsuchsze dni w lasach deszczowych. Dzieje się tak w wyniku kondensacji na chłodnych liściach pary wodnej.

Typowe w porze deszczowej poranne deszcze nazywane są temporales. Gwałtowne popołudniowe ulewy zaś to aguaceros. Pojawiająca się w marcu i wiejąca z oceanu pacyficznego na ląd bryza Papagayo przynosi zbawienne opady zwane "deszczami plantatorów kawy". Spadające w połowie grudnia deszcze nazywane są "łzami Marii".

9 stycznia 2005 roku na prowincję Limon spadła rekordowa ilość deszczu (344,5 mm), podczas gdy w całym tym miesiącu odnotowuje się z reguły 303 mm opadów. Pobity został w ten sposób poprzedni rekord dla stycznia (w 1970 roku), kiedy w ciągu jednego dnia spadło 279 mm deszczu.

Długość dnia

Ze względu na położenie geograficzne, długość dnia i nocy jest w zasadzie jednakowa. W ciągu roku ulega nieznacznym wahaniom (o godzinę). Słońce wschodzi około 5 nad ranem, a zachodzi o 6 po południu.

Pory roku

W Kostaryce wyróżnia się dwie główne pory roku: suchą i deszczową. Pierwsza trwa od grudnia do kwietnia (lokalnie nazywana jest verano - lato). Druga natomiast przypada na miesiące od maja do listopada (invierno - zima, lub pora zielona). Meteorolodzy wyróżniają także tak zwane "małe lato", kiedy na przełomie lipca i sierpnia lub sierpnia i września deszcze są rzadsze niż w pozostałe miesiące pory deszczowej.

Podczas pory suchej na wyżynach odnotowuje się jedynie od dwóch do trzech deszczowych dni na miesiąc. Przez prawie cały okres wyróżnia się czyste, gwiaździste niebo. W Guanacaste pora sucha trwa zazwyczaj nieco dłużej. Na wybrzeżu atlantyckim natomiast zaznacza się od stycznia do kwietnia.

Podczas pory deszczowej, przeciętny dzień do południa jest pogodny. Po południu zbierają się gęste chmury, aby pod wieczór przerodzić się w głośną i gwałtowną ulewę.

Temperatury

W dużej mierze temperatury w Kostaryce zależą od położenia oraz wysokości nad poziomem morza.

Najcieplejszymi miesiącami w roku są marzec, kwiecień i maj, a najzimniejszymi grudzień, styczeń i luty (spowodowane są chłodnymi wiatrami z północy). Średnie temperatury dla Mesety Centralnej wynoszą 22 C. Temperatury wybrzeży są z reguły o 10 stopni wyższe niż w centrum kraju i wahają się w granicach od 28-37 C (przy czym najwyższe są na wybrzeżu pacyficznym).

Największe dzienne wahania temperatur zdarzają się podczas pory suchej, kiedy przejrzyste niebo nocą ułatwia wypromieniowywanie ciepła. W porze deszczowej noce są z reguły cieplejsze, a nagromadzone ciepło "przytrzymywane" jest przez chmury.

Na najwyższych szczytach górskich i wulkanach temperatury spadać mogą nawet do 0 C. (Najniższą zanotowaną temperaturę zmierzono na Chirripo Grande i wynosiła - 9 C. W historii Kostaryki zanotowano nawet kilka przypadków zamarzania podróżnych w drodze przez szczyt Cerro Muerte.

Przez kilka dni stycznia 2005 roku zanotowano rekordowe od 30 lat, niskie temperatury w Mesecie Centralnej. W samym San Jose 20 stycznia notowano temperatury rzędu 11-14 C.

Wiatry

Panuje cyrkulacja pasatowa związana ze stałym wyżem azorskim i strefą niżów równikowych. Klimat Kostaryki kształtowany jest przez masy ciepłego i wilgotnego powietrza przynoszonego przez wschodni pasat znad Oceanu Atlantyckiego, jak i przez lokalne wiatry okresowe typu monsunowego, oddziałujące na region pacyficzny. Wilgotne i ciepłe pasaty tracą wilgotność po przekroczeniu bariery Kordyliery i schodzą do Pacyfiku jako suche masy powietrza. Ich ruch blokuje jedynie najwyższe pasmo Kordyliery Talamanca.

Pomiędzy listopadem, a lutym może pojawiać się zimne polarne powietrze (tym samym Kostaryka jest jednym z najbliższych miejsc równikowi, do którego mogą docierać tego rodzaju masy powietrza). W marcu zaznacza się natomiast tzw. Bryza Papagayo. Wieje ona z oceanu pacyficznego na ląd i przynosi zbawienne opady zwane "deszczami plantatorów kawy".

Duży wpływ na klimat mają cyklony tropikalne. Mogą pojawiać się o każdej porze roku, jednak ponad 20 % z nich nadciąga w okresie od sierpnia do października. Centrum niskiego ciśnienia, jakie tworzy się w wyniku powstawania cyklonów po stronie atlantyckiej powoduje nadciąganie od strony Pacyfiku mas powietrza wywołujących nawet dwudniowe ulewy. W ciągu jednak ostatnich 100 lat wybrzeże atlantyckie było bezpośrednim centrum ataku jedynie jednego huraganu - Marta (21 listopada 1969 roku). W 1988 roku ewakuowany został port Limon ze względu na zagrożenie huraganem Juana (jednak ten w ostatniej chwili zmienił kurs).

W lipcu 1996 roku huragan Cezar zaatakował południowo-zachodnią część wybrzeża pacyficznego. Wywołał powodzie i spowodował straty rzędu 100 mln $. Na kilka miesięcy zamknięty został odcinek Autostrady Panamerykańskiej.

W listopadzie 2001 roku Amerykę Środkową zaatakował huragan Michelle. W Kostaryce spowodował on wystąpienie z brzegów kilkunastu rzek na wybrzeżu pacyficznym. 400 osób zostało ewakuowanych.


 
© 2004; SŁUPSK; Rafał Cezary Piechociński