REPUBLIKA KOSTARYKI


.
.
.
KSIĘGA GOŚCI


Okres przedkolumbijski
XVI century
XVII century
XVIII century
XIX century
XX century
XXI century



 
HISTORIA: Okres przedkolumbijski

Indianie w okresie p.n.e.

Pierwsi mieszkańcy na tych terenach pojawili się 10 tysięcy lat przed naszą erą. Najpierw byli to myśliwi i zbieracze, a potem w okresie 8000-4000 lat p.n.e. grupy koczowniczo-wędrowne, które zaczęły się osiedlać i uprawiać ziemię. Mniej więcej w okresie 4000-1000 p.n.e., Kostaryka dzięki swemu położeniu stanowiła pomost między dwoma cywilizacjami: Mesoamerykańską i Andyjską. Migrację tych postępowych kultur ograniczały wysokie góry i bagniste niziny. Indianie terenów nadatlantyckich uprawiali bulwy (wpływ A. Południowej), a Indianie "nadpacyficzni" specjalizowali się w uprawie zbóż i warzyw: fasoli i kukurydzy (wpływ A. Północnej). Rozwój rolnictwa sprzyjał rozwojowi tendencji koczowniczych. Popularne stawało się rękodzieło zarówno praktyczne jak i artystyczne.

Indianie około 500 roku p.n.e.

Na podstawie wykopalisk z namorzynów Lepanto w zatoce Nicoya, stwierdzono, że Indianie Kostaryki około 500 roku p.n.e. byli farmerami posługującymi się kamiennymi narzędziami do przygotowywania posiłków. Mieli około 1,61 cm wzrostu, a średnia ich życia to 25 - 30 lat.

Przybycie Indian Quepoa

Około 950 r. n.e. na miejscu dzisiejszego Parku Narodowego Manuel Antonio osiedlają się Indianie Queipo. Prawdopodobnie przywędrowali z terenów jednego ze źródeł Amazonki w Peru. Przebywali głównie w obrębie ujścia rzeki Naranjo. Byli uważani za jedno z najbardziej płochliwych szczepów indiańskich i za najlepszych nurków. Zajmowali się łapaniem żółwi w pułapki oraz nurkowaniem nawet 20-25 metrów w dół oceanu po perły (pomagały im w tym przytrzymywane przy piersiach ciężkie kamienie). Ich szamani zamieszkiwali w jaskiniach w pobliskiej wysepce Mogote.

Życie Indian w Guanacaste

Mniej więcej w roku 1100 Indianie z Guanacaste wyrabiają sól w zatokach Bahia i Culebra. Prowadzą ceremonie społeczne i religijne. Zajmują się rzeźbą w kamieniu i jadeicie. Wyrabiają sieci, hamaki i kosze.

Hierarchia społeczna z kacykami

W okresie 800 - 1550 praktycznie nieograniczoną władzę mieli indiańscy kacykowie. Każdy szczep dowodzony przez kacyka uczestniczył w prymitywnej wymianie handlowej. Handlowano solą, kakao, piórami Kwezali, oraz naturalnymi barwnikami.

Metalurgia i granitowe kule

Około 1400 roku, Indianie w południowo-wschodniej części Kostaryki (zwanej Diquis) wyrabiają przedmioty z metalu w postaci figur ludzkich i zwierzęcych. Przejawiają przy tym wpływy techniki wyrobów metalurgicznych z północnych rejonów Ameryki Środkowej. W okresie tym powstają również sławne, wielkie granitowe kule.

Przed przyjazdem Kolumba

Przed przyjazdem Kolumba, centralne i karaibskie regiony Kostaryki zajmowane były przez pochodzących z Amazonii Indian Huetar. W północno-zachodniej części kraju w XIV wieku osiedlili się Chorotegas - potomkowie Azteków z Meksyku (stanowili oddaloną najbardziej na południe część kultury Mesoameryki). W dialekcie, ich nazwa oznacza uciekających ludzi. Zakładane przez nich miasta wyróżniały się centralnymi placami. Posiadali doskonale rozwinięty system rolniczy, oparty na uprawie fasoli, kukurydzy i dyń. Posługiwali się kalendarzem i posiadali umiejętność pisania na pergaminie ze skóry jelenia. Produkowali wyroby ceramiczne i stylizowane figury jadeitowe, których formy zdradzały wpływ cywilizacji Nahuatl. Ich kamienne płytki-stoliczki ("matates"), służące do rozgniatania ziarn kukurydzy prezentowane są w Muzeum Narodowym.

Południową część Kostaryki zamieszkiwali wywodzący się z Kolumbii Indianie Chibcha lub Brunca. Byli oni koczowniczymi wojownikani uprawiającymi yukę i kokę. Żyli w zbiorowych, otoczonych palisadami chatach. Ich kobiety były jedynymi kobietami indiańskimi, które brały udział w walkach. Ze względu na swoje okrucieństwa, nazywane były kostarykańskimi Amazonkami.

Przedkolumbijscy "Kostarykańczycy" praktykowali składanie ofiar. Aby ostudzić gniew wulkanów, wrzucano do ich kraterów dziewice. Część z nich była także kanibalami. Ludzkie ciała jedli podczas ceremonii religijnych.

Wizyty innych szczepów

Północno-zachodnia część Kostaryki była przez długi czas miejscem spotkań dla wielu różnych przedkolumbijskich kultur z Ameryki Środkowej i Południowej. Najczęściej do wybrzeża półwyspu Nicoya, z zamiarem handlu przypływali na statkach przedstawiciele szczepów indiańskich z Ekwadoru. Dowodem na to są ceramiczne skorupy, wykopane przez archeologów w XX wieku i noszące charakterystyczne znamiona wyrobów ekwadorskich. W wykopaliskach tych odnajdowano równie często nagie figurki mężczyzn i kobiet.

Istnieją także wyraźne ślady wizyt szczepów zamieszkujących kraje położone na północ od Kostaryki. Półwysep Nicoya odwiedzany był w szczególności przez znanych z podróżowania meksykańskich Olmeków. Świadczą o tym znaleziska w postaci typowych dla nich kamiennych stoliczków do rozdrabniania pożywienia, a także części posążków z zdeformowanymi głowami i powykrzywianymi zębami.


 
© 2004; SŁUPSK; Rafał Cezary Piechociński