REPUBLIKA KOSTARYKI


.
.
.
KSIĘGA GOŚCI


Legendy
Symbole narodowe
Geneza nazwy
Przydomki
Potrawy



 
CIEKAWOSTKI: Symbole narodowe

Herb

Zatwierdzono go w 1848 roku. W roku 1906 zmieniono na nim elementy wojenne na pokojowe. W 1964 roku dodano dodatkowe dwie gwiazdki, a w 1999 dym na czubkach wulkanów.

Herb przedstawia trzy zielone góry (wulkany) (symbolizują trzy najważniejsze pasma górskie kraju). Po obu ich stronach zalegają niebieskie wody obu oceanów. Płyn± po nich dwa statki handlowe. Na horyzoncie, na błękitnym niebie umieszczone jest wschodzące słońce oraz siedem ułożonych półkoliście gwiazd (symbol 7 prowincji kraju). Górna część herbu zakończona jest niebieską wstęgą ze srebrnym napisem "Ameryka Środkowa". Druga, biała wstęga ze złotym napisem "Republika Kostaryki" otoczona jest liściami mirry. Całość herbu ujęta jest w złotej oprawie z małymi kulkami po bokach, symbolizującymi ziarna kawy.

Flaga

Zatwierdzona została 29 września 1848 roku przez Pacífica Fernández Oreamuno. Kolory na niej zainspirowane zostały barwami flagi francuskiej. Przedstawia 5 poziomych pasów. Wymieniając od góry są to: niebieski (niebo), biały (czystość), czerwony (krew za demokrację), biały (sprawiedliwość) i ponownie niebieski (oceany). Pas czerwony jest podwójnej szerokości. Zamieszczony jest na nim również otoczony białym kołem herb kraju. Pierwszy raz flaga wywieszona została 12 listopada 1848 roku w Parku Centralnym w San Jose (dziś ustawiony jest tam od 2004 roku ozdobny maszt z flagą).

Hymn narodowy

Muzyka do hymnu skomponowana została w 1852 roku przez M. Guttiereza. Powstała pod wpływem nagłej potrzeby, bowiem Kostaryka spodziewała się wizyty znaczących przedstawicieli Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii, którzy mieli przypłynąć do niej statkiem parowym. Jako część ceremonii powitalnej, miały być odegrane hymny państwowe. Problemem był brak oficjalnego hymnu Kostaryki. Dlatego jeden z ministrów zlecił Guttierezowi stworzenie do niego muzyki. Plotka głosi, że na czas komponowania uprowadził go z domu i zamkną w swojej kwaterze. Pierwsze słowa do hymnu próbował napisać Gwatemalczyk Tadeo N. w 1837 roku. Udało się to na bardzo krótki czas kolumbijskiemu poecie Jose Manuelowi Llerasowi. Już bowiem w 1879 roku prezbiteriański minister Juan Garita napisał ich drugą wersję. Trzecia powstała w 1888 roku przez hiszpańskiego nauczyciela Juana Fernandeza Ferraza. Wszystkie były jednak zbyt abstrakcyjne i uznane zostały za niepasujące do melodii. Ostatecznie słowa napisane zostały dopiero w 1903 roku, w wyniku rozpisanego konkursu. Wygrał go Jose M. Zeledon. W Parku Hiszpańskim zlokalizowana jest tablica poświęcona pierwszemu uroczystemu odśpiewaniu go tam przez grupę dzieci. W Parku Eloy Alfaro w Alajueli ustawione jest popiersie Manuela Guttiereza . Oficjalnie hymn uznano dopiero w 1949 roku.

Narodowe rękodzieło - La carreta

Las carretas to malowane w wesołe wzory, ciągnione przez woły drewniane, dwukołowe wozy. W 1988 roku obwołano je symbolem rękodzieła kostarykańskiego. Wyrabia się je w prywatnych minifabrykach w Sarchi, miasteczku położonym na północ od miasta Alajuela (prowincja Alajuela). W przyfabrycznych ogrodach malowane są ich drewniane koła we wzorzyste mandale. Pojawiły się w Kostaryce około 1840 roku, kiedy wzrosło znaczenie plantacji kawy. Pocz±tkowo były jedynym środkiem transportu kraju. Tylko one sprawdzały się w przewożeniu rolniczych towarów po kostarykańskich wyboistych bezdrożach. Przez pierwsze lata popychane były przez ludzi, później wraz ze wzrostem przewozów towarowych, zaprzęgano do nich woły. Sławne były swego czasu karawany karet, przewożące ziarna kawy z Mesety Centralnej do portu Puntarenas na wybrzeżu Pacyficznym.

W 1903 roku zaczęto zdobić ich koła, a w 1915 roku, dla podkreślenia przynależności do danej rodziny malowano już całe karety. Kiedy w latach 60-tych XX wieku całkowicie wyparte zostały przez samochody, zaczęto wyrabiać je w celach turystycznych. Dzisiaj służą do dekorowania obejść i ogródków. Wykonuje się także ich miniatury jako pamiątki na biurka europejskich turystów. Obecnie w Kostaryce nikt nie wyobraża sobie fiesty, ani żadnej parady, na której nie pojawiłyby się karety. Najgłośniejszą z nich jest odbywająca się w drugą niedzielę marca parada karet w Escazu.

W Sarchi od wielu lat podkreśla się szczególne znaczenie karetowych kół. Niegdyś wyrabiano je z drewna lagarto, które powodowało, że podczas jazdy słyszano charakterystyczny uwielbiany przez miejscowych odgłos. Wielu mieszkańców Sarchi lubi opowiadać historię, jakoby wiele lat temu, pewien mężczyzna zapłacił za karetę rekordową sumę 240 colonów, ponieważ jej koła wydawały perfekcyjny dźwięk. Podobno, kiedy powrócił do rodzinnej Alajueli, ludzie oferowali mu za nią nawet 300 colonów, ponieważ wydawała najpiękniejszy dĽwięk w mieście.

W listopadzie 2001 roku, spod pomnika Leona Corteza w Parku 100-lecia rozpoczęła się parada przewoźników karet załadowanych figurkami świętych.

Patron Narodowy

Patronką Kostaryki jest Dziewica Los Angeles (znana również pod nazwą La Negrita). Wybrano ją by sprawowała ochronę nad krajem 24 września 1924 roku. W 1635 roku jej kamienna postać ukazała się młodej mulatce Juanie Pereirze na skale na miejscu dzisiejszej bazyliki w Cartago. Uznano wówczas, że jest to znak by kochać wszystkich bez względu na kolor skóry. Rokrocznie, 2 sierpnia do bazyliki pod jej wezwaniem w Cartago ściąga pół miliona pielgrzymów. W 1950 roku statuetka Czarnej Dziewicy ukradziona została z Bazyliki, jednak wkrótce na jej miejsce postawiono nową. W maju 2005 roku papież Benedykt XVI poświęcił statuetkę patronki Kostaryki, która następnie ustawiona została w kościele Imigrantów Latynoamerykańskich w Rzymie.

Drzewo Narodowe

Od 1939 roku drzewem narodowym Kostaryki jest Guanacaste. Jego łacińska nazwa to Enterolobium Cyclocarpum. Największe jego skupisko znajduje się w prowincji Guanacaste. W San Jose posadzone jest m.in na skwerze przed kościołem La Soledad oraz w Parku Centralnym. W Alajueli jego dorodny okaz znajduje się w parku Elsy Alfaro.

Może osiągać wysokość od 25 do 50 metrów. Średnica pnia dochodzić może do 2 metrów. Nasiona mają około 10 cm średnicy i zawierają od 10 do 22 pestek. Zwisają z drzewa i są ulubioną zakąską pasącego się pod nim bydła. Jego drewno wykorzystywane jest do budowy statków i mebli. Kora zaś przeznaczana jest na mydła i do celów medycznych.

Ptak Narodowy

Ptakiem narodowym Kostaryki od 1976 roku jest niepozorny Yguirro (Turdus grayi, drozd brązowawy, odmiana rudzika). Niektórych dziwić może, że przy tak dużej różnorodności gatunkowej ptaków w Kostaryce, jej ptakiem narodowym jest pospolity z wyglądu, niewyróżniający się Yguirro. Jego upierzenie jest brązowe. Ma ceglano-czerwone oczy. Podczas godów (kwiecień - maj), samce odznaczają się pięknym śpiewem. Miejscowi powiadają wówczas, że przywołują one deszcz. Zarówno samce jak i samice wysiadują jaja i opiekują się potomstwem.

Yquirros występuje między innymi na stokach wulkanu Poas oraz w ogrodach miasta Escazu.

Roślina narodowa

Od 1939 roku rośliną narodową Kostaryki jest storczyk Guardia Morada (Cattleya skinneri). Jej nazwa pochodzi od brytyjskiego botanisty, który po przyjeĽdzie do Kostaryki zauroczony był jej różowymi kwiatami. Występuje ona na całym obszarze Ameryki Środkowej. Okres jej kwitnienia przypada na miesi±ce od kwietnia do czerwca. Największe jej skupisko w Kostaryce porasta tereny Las Pailas i Las Hornilas w parku narodowym wulkanu Rincon de la Vieja. Kostarykańczycy wierzą, że kwiat ten przynosi pieniądze i szczęście.

Święto narodowe

Święto narodowe Kostaryki obchodzone jest rokrocznie 15 września, w rocznicę uzyskania przez nią (w 1821 roku) niepodległości. Celebracja rozpoczyna się o godzinie 18-tej. Tradycją jest śpiewanie hymnu bez względu na to, gdzie w danej chwili się znajduje. W wielu miejscowościach lokalne społeczności organizują parady ze świecami i latarkami (te ostatnie trzymają dzieci). Symbolizują one wydarzenie wyjścia nocą mieszkańców na ulice na wieść o przyznaniu przez Hiszpanię niepodległości koloniom środkowoamerykańskim.

Zwyczajem jest także kontynuowany od granicy z Nikaraguą bieg maratoński z pochodnią. Ma to związek z wydarzeniami z 1821 roku, kiedy wiadomość o niepodległości republik Ameryki Środkowej dotarła do Kostaryki poprzez posłańca z pochodnił.

Taniec narodowy

Tańcem narodowym Kostaryki jest tzw. Punta Guanacasteco. Datuje się go na przełom XIX / XX wieku, kiedy skomponowany został w więzieniu przez niejakiego Leandro Cabalceta Brau. Tańczony jest w strojach narodowych przy akompaniamencie gitary i marimby, najczęściej podczas różnego rodzaju uroczystości, świąt szkolnych oraz w prowincji Guanacaste w rocznicę jej aneksji z Nikaragui (25. VII). W mieście Santa Cruz tańczony jest podczas Fiesty Czarnego Chrystusa (15. I.).


 
© 2004; SŁUPSK; Rafał Cezary Piechociński