(nadrzewne kurczaki). Jaszczurki żyjące między innymi w
Ameryce Środkowej. Mają duży, zwisający worek na podgardlu. W Kostaryce wyróżnia
się dwa gatunki dużych iguan: Zielone i Czarne. Ich hodowlą i uprawą zajmuje się
fundacja Proiguana, niedaleko Orotiny w prowincji Alajuela.
iguana zielona - [Iguana iguana].
Dochodzą do 2 metrów długości. Są roślinożerne. W niektórych rejonach kraju
traktowane są jako zwierzęta domowe. Mają w rzeczywistości zielono -turkusowe
kolory, długi czarnopręgowany ogon i kolce na grzbiecie. Ich mięso w smaku
przypomina kurczaka. Żyją w lasach poniżej 2500 m.n.p.m., gdzie jedzą kwiaty,
pąki i liście. Swoje jaja znoszą na ziemi i następnie je opuszczają (przeżywa
jedynie 5 % młodych).
iguana czarna - [Ctenosaura similis],
(iguana kolczasto-ogonowa). Mają szare ciała z pręgowanym, czarnym ogonem z twardymi
kolcami. (Często blokują nim przed drapieżnikami otwory w dziupli. Żyją na
drzewach, betonowych słupach, w suchych lasach na pacyficznych stokach wzgórz.
Często bronią swojego rewiru potakując głowa. Zamieszkują m.in. Rezerwaty
Ostional, Bolanos i Curu. Przez Kostarykańczyków uważane za smaczniejsze od
Zielonych.
Kajmany Okularowe
[Caiman crocodilus], (kajman krokodylowy). Barwa ciała
przeważnie ciemnooliwkowa. Głowa duża, masywna, pysk niezbyt krótki, zęby duże,
oczy i nozdrza podniesione. Między oczami mają kostną belkę na kościach czaszki
sprawiająca wrażenie poprzeczki okularów. Mogą dochodzić do 3,5 metra długości.
Samica buduje gniazdo z łodyg roślin wodnych i mułu. Składa do niego
kilkadziesiąt jaj. Zamieszkują środowiska mangrowiów, Rezerwat Barra del
Colorado, Park Narodowy Palo Verde i Park Narodowy Tortuguero. Dochodzą do 2
metrów długości.
Krokodyl amerykański
[Crocodylus acutus], (krokodyl
amazoński). Osiągają rozmiary od 3 do 6 metrów długości. Żyją od 60 do 100 lat.
Swoje jaja zakopują w piaszczystych brzegach rzek. (W takim środowisku do jaj
pochłaniana jest wilgoć, która wspomaga wzrost niewyklutych krokodyli).
Przeważnie wykluwa się jedynie 2 % z nich. Reszta zostaje zadeptana przez bydło
lub zniszczona przez ścieki. Posiadają zaskakujący system immunologiczny, który
zwalczać może nawet gangrenę. W nocy polują na dnie rzeki. Ich największe skupisko
znajduje się w rzece Tarcoles. Prócz tego występują również w Parku Narodowym
Palo Verde i Rezerwacie Ostional. Łapią, rozrywają i połykają swoje ofiary. Ich
kwasy żołądkowe rozpuszczają nawet kości.
Groźnica niema
(wąż aksamitny, buszmaster, surukuku). Wąż z rodziny żmijowatych. Jest brązowy z ciemnymi diamentami o długości do 4 metrów. Jest najdłuższym jadowitym wężem na Zachodniej Półkuli. Jest jedynym wężem z rodziny żmijowatych w Ameryce, który znosi jaja. Na swe ofiary potrafi czekać kilka dni w otoczeniu ich pożywienia. Jad zawiera składniki zwiększające krzepliwość krwi, a jego skutki odczuwalne są już po 10 minutach. Prowadzi nocny tryb życia i w szczególności występuje na nizinach atlantyckich. Wyróżnia się szeroką, oddzieloną od szyi głową, której górna część pokryta jest małymi łuskami. Po obu jej stronach jamki, które wykorzytywane są jako sensor do namierzania ciepłoty ciała ofiary. Ma zakończony kolcem ogon, którym kręci, gdy jest zaniepokojony.
Wąż indygo
[Drymarchon corais]. Ma mocną budowę ciała z trójkątnym
przekrojem poprzecznym. Dochodzi do 260 centymetrów długości. Wyróżnia się
błękitno-czarną, lśniącą barwą (gardziel i boki szyi czerwone).
Wąż kaskabel
[Crotalus durissus]. Występuje na spalonych słońcem jałowych terenach. Spotykany w lasach suchych, liściastych, ciernistych zaroślach. Rośnie do długości 1,8 m. Jest
ciemno-czerwonawo-brązowy na grzbiecie i ma jasnożółte zygzaki po bokach.
Wąż kotooki
[Leptodeira septentrionalis]. Ma dochodzące do metra,
spłaszczone bocznie ciało, wąską szyję i duże oczy z pionowymi źrenicami.
Posiada czarny romboidalny wzór na jaśniejszym tle. Prowadzi nocny tryb życia,
dobrze pływa. Poluje głównie na żaby.
Wąż koralowy
[Micrurus corallinus]. Osiąga długość około 75
centymetrów. Wyróżnia się małą głową (trudną do wyodrębnienia od ciała) i
regularnym deseniem ułożonym z poprzecznych czerwonych, czarnych i żółtych
pasów. Prowadzi nocny tryb życia. Dzień spędza ukryty wśród butwiejących liści,
w kopcach termitów, pod korzeniami drzew lub pod ziemią. Żywi się krabami,
jaszczurkami, innymi małymi wężami oraz pisklętami. Jest bardzo jadowity. Jego
jad może porażać system nerwowy. Gdy jest podrażniony, ostrzega spłaszczając
ciało, kołysząc głową i skręcając ogon. Zamieszkuje m.in. Rezerwat Lomas de
Barbudal.
Wąż massurana
[Clelia clelia]. Jadowity, niebiesko-czarny lub ciemno-szary wąż osiągający
2 metry długości. Jego brzuch jest jaśniejszy od reszty ciała. Ma muskularne ciało z połyskującymi łuskami. Jego głowa tylko trochę jest szersza od szyi. Ma małe i czarne oczy. Odżywia się innymi jadowitymi wężami (odporny
jest na jad grzechotnikowatych). Nie jest groźny dla człowieka, jednak często jest przez niego zabijany. Swoje ofiary gryzie, zabija jadem i połyka od
głowy.
Wąż morski
[Pelamis platurus], (pęz dwubarwny). Najszerzej
rozpowszechniony z węży morskich. Ma dużą głowę, żółty brzuch i czarny grzbiet
oraz spłaszczony na kształt wiosła ogon. Występuje na obszarze od 1 do 20
kilometrów od pacyficznego wybrzeża. Odżywia się za dnia, a noce spędza przy dnie. Może nurkować nawet do 15 metrów głębokości. Pod wodą przebywa do 3,5 godziny. Szybko pływa, ale raczej do przemieszczania wykorzystuje prądy morskie. Jest bardzo jadowity (dotychczas nie
wynaleziono szczepionki). W ciągu ostatniej dekady zanotowano 10 ukąszeń
ludzi.
Wąż ostrogłowy
[Oxybelis fulgidus]. Rośnie do 1,5 metra długości. Ma
wybitnie cienkie ciało, zwłaszcza w przednim odcinku, silnie wydłużoną głowę z
okrągłymi źrenicami oczu oraz pysk zakończony długim, cienkim, ostrym szpicem.
Jest jaskrawozielony, po bokach żółty. Często upodabnia się do cienkiej liany. Odżywia się ptakami i kolibrami na które zaczaja się w pobliżu kielichów kwiatów. Zamieszkuje lasy deszczowe i lasy galeriowe.
Wąż papuzi
[Leptophis ahaetulla]. Jego długość dochodzi do 140 cm. Ma
bardzo smukłe, seledynowe ciało i wydłużoną głowę. Prowadzi dzienny, nadrzewny
tryb życia. Składa od 5 do 15 jaj. Jest nieszkodliwy, lecz aby nastraszyć
napastnika otwiera groźnie pysk.
Wąż kribo
[Spilotes pullatus], (wąż szczurowaty, surukusu). Mocno
zbudowany wąż z głową wyraźnie odznaczającą się od tułowia. Ma stosunkowo duże
łuski na grzbiecie. Jest żółtawy z czarnymi oznakowaniami. Dobrze pływa. Żywi
się ptakami i małymi ssakami. Dochodzi do 3 metrów długości i zamieszkuje
zarówno lasy deszczowe jak i tereny uprawne.
Wąż tępogłowy
[Imantodes cenchoa]. Ma niezwykle smukłe ciało (co bez trudu umożliwia mu przenoszenie się z gałęzi na gałąź) z
wyróżniającą się dużą głową, duże oczy oraz długi i cienki ogon. Ma brązowawe
ubarwienie z ciemnymi pasami. Długość ciała dochodzi do 120 centymetrów.
Prowadzi nadrzewny tryb życia (potrafi utrzymywać w powietrzu 2/3 długości
ciała).
Wąż winoroślowy
[Oxybelis aeneus]. Ma smukłe, sprężyste ciało i głowę z
ostro zakończonym pyskiem. Prowadzi dzienny, nadrzewny tryb życia. Wyglądem
przypomina bicz. Z gałęzi na gałąź przesuwa się wykonując drgające ruchy
(podobne do ruchu liści na wietrze). Jest jasno-szary lub brązowy na grzbiecie z wyróżniającymi się ciemnobrązowymi lub czarnymi plamkami. Podbrzusze jest jsnożółte lub zielone. Odżywia się głównie jaszczurkami. Słabo jadowity.
Żararaka lancetowata
[Bothrops asper, Bothrops atrox]. (terciopelo, żararaka kolczasta, fer-de-lance). Jest odpowiedzialny za 80 % wszystkich ukąszeń w kraju. Jest brązowy, dochodzi do 4 metrów długości i 10 cm szerokości (największe okazy występują w obrębie Rezerwatu Narodowego Gandoca-Manzanillo). Wyróżnia się długimi 2,5 centymetrowymi zębami i dużymi gruczołami jadowymi (plasuje się na trzeciej pozycji w grupie najbardziej jadowitych węży świata). Jest brązowo szary, a jego łuski mają fioletowy połysk. Występują na terenie całego kraju (głównie na polach), a ostatnio ich dużą koncentrację obserwuje się w obrębie miasta Atenas. Poluje na jaszczurki i żaby, które przyciąga jaskrawozakończonym ogonem. Ma charakterystyczną trójkątną głowę. Prowadzi nocny, naziemny tryb życia (ale potrafi się wspinać po drzewach i pływać). Jest bardzo agresywny i może atakować za każdą najmniejszą prowokację. Jego jad powoduje obumieranie i gnicie tkanki co może spowodowaćutratę kończyny, zawiera też koagulanty czyli substancje hamujące proces krzepnięcia krwi, które mogą spowodować śmierć z powodu wykrwawienia.
Żararaka schlegela
[Bothrops schlegeli], (żmija rogata, żmija
rzęsowa). Ze względu na trójkątny kształt głowy nazywana jest "grotem strzały".
Jest często żółta i posiada szereg wyrostków nad oczami. Stosuje niezwykłą
technikę polowania. Przebywa w warstwie koron, spędzając większość czasu
owinięta wokół gałęzi. Dla uzyskania lepszej podpory jej ogon ściśle przylega do
drzewa. Gdy w jej zasięgu pojawia się ptak, ogłusza go gwałtownym wyrzutem ciała
do przodu.
Żararaka świński ryj
[Bothrops nasutus]. Występuje w wilgotnych i górskich
lasach po karaibskiej stronie Kostaryki. Ma pół metra długości i zalicza się do najmniejszych jadowitych węży świata. Jednak jego jad uważany jest za jeden z najmocniejszych. Na głowie usytuowany jest charakterystyczny róg.
Żółwie jaszczurowate
[Chelydra serpentina]. Dochodzą do 15 kg. Tylny skraj
pancerza jest głęboko powcinany i tworzy rodzaj piły. Ma dużą i masywną głowę i
ostro zakończony pysk. Wyjątkowo gruba szyja pokryta jest brodawkowatą skórą. Ma
wyjątkowej długości ogon. Bywa, że w poszukiwaniu pożywienia znacznie oddala się
od wody. Indianie używają ich niekiedy uwiązanych na lince do odnajdywania zwłok
topielców. Są agresywne.
Żółwie karetta
[Caretta caretta], (żółw morski). Mają duże głowy, bardzo
mocne, hakowato wygięte szczęki (którymi mogą rozkruszać nawet twardoskorupowe
ofiary), krótką szyję i brązową lub czerwoną muszlę w kształcie serca. Do
schodzenia na plaże wykorzystują przypływy. Samice zawsze wracają w to samo
miejsce, w którym się urodziły i co drugi rok składają w tam po 100 jaj.
Stanowią ewenement ponieważ robią to za dnia. Małe pływać mogą natychmiast po
urodzeniu, bo płuca służą im jako organy unoszące (lecz nurkowania muszą się
dopiero uczyć). Odżywiają się krabami, mięczakami, gąbkami, meduzami i różnymi
wodnymi roślinami. W Kostaryce składają jaja (szczególnie w sierpniu) w Parku
Narodowym Tortuguero.
Żółwie skórzaste
[Dermochelys coriacea] Te największe żółwie morskie (ponad
2 metry długości-do 2 ton wagi) przybywają do Kostaryki nawet z odległej Nowej
Funlandii w Kanadzie i z Argentyny. Są raczej drapieżnikami niż roślinożercami.
Odznaczają się hydrodynamicznym pancerzem (składającym się z kostnych płytek
Osadzonych w grubej, miękkiej skórze), dużą głową z haczykowatym dziobem,
umięśnionymi ramionami i masywną klatką piersiową. Są doskonałymi pływakami
(mogą nurkować nawet do pół mili w głąb oceanu i są najszybsze ze wszystkich
żółwi morskich). Ich menu tworzą między innymi meduzy. Są bardzo odporne na
działanie trucizn (bez żadnych złych następstw mogą zjadać zwierzęta jadowite).
Po 20-50 latach dojrzewania, samice żółwi osiągają wiek rozrodczy. W okresie od
lutego do maja, powracają na miejsce urodzenia i tam składają jaja. Samce
natomiast nigdy nie powracają i praktycznie nic nie jest wiadome o ich
życiu.
Wielu miłośników przyrody zabiega o to, aby zobaczyć jak
żółwie skórzaste składają jaja do wyżłobionych dziur w plażowym piachu. W
Kostaryce największa ich populacja pojawia się rokrocznie w Parkach Narodowych
Las Baulas (największe stanowisko lęgowe na Pacyfiku) oraz Tortuguero. Poza tym
pojawiają się między innymi w Rezerwacie Ostional, Parku Narodowym Corcovado i
Parku Narodowym Las Baulas. Wiadomo jest, że w ciągu roku mogą odbywać bardzo
dalekie podróże (mają największy wśród gadów zasięg występowania). Oznaczone
osobniki widywano zarówno na wschodnim wybrzeżu Ameryki Południowej, jak i zaraz
potem w zachodniej Afryce i przy górach lodowych na Atlantyku. Nie wyjaśnione
pozostaje jak udaje im się odnaleźć drogę do miejsc swojego
urodzenia. Kiedy Kolumb odkrył Kostarykę dobijając do jej brzegu,
żółwie tego gatunku były wszechobecne. Z biegiem wieków, ich populacja została
poważnie ograniczona wskutek zniszczenia plaż oraz ich smacznego, jadalnego
mięsą.
Żółwie szylkretowe
[Eretmochelys imbricata], (żółw orłodziobowy). Dochodzą do 90
centymetrów długości. Żerują w płytkich, słabo zarośniętych wodach o
piaszczystym dnie. Szczęki okryte są hakowatym dziobem. Łuski muszli są bardzo
kolorowe (złote, brązowe, pomarańczowe) i na siebie nachodzą. Ich pokarm
stanowią zarówno rośliny, jak i morskie zwierzęta (ukwiały, meduzy). Samica w
jamach z piasku składa od 100 do 200 jaj. W Kostaryce występują w Parku Narodowym Tortuguero oraz
rezerwatach Curu i Gandoca-Manzanillo. Żółwie te często padają ofiarą
kłusowników, którzy zabijają je dla trofeów. Z ich muszli wyrabiają grzebienie,
biżuterię lub oprawki do okularów.
Żółwie oliwkowe
[Lepidochelys olivacea], (żółw ciemnobrunatny, żółw cieśla)
Ciemnobrązowy żółw morski. Wyróżniają się dość wąska kabaturą (75 cm). Składają
jaja na plażach Naranjo (Park Narodowy Santa Rosa), Esterrilos i Rio Oro
(półwysep Osa) oraz w Rezerwacie Ostional. Żółwie te zamieszkują tropikalne i
subtropikalne wody oceanów. Żywią się krabami, krewetkami i rybami. Co dwa lata,
samice pływają tysiące kilometrów do piaszczystych plaż, gdzie składają
jaja. Żółwie najczęściej pojawiają się na plaży by złożyć jaja
podczas pierwszej i trzeciej kwadry księżyca (trzecia kwadra jest dla nich
najlepsza ze względu na przypływ, który ułatwia im wgramolenie się na plażę).
Kiedy żółw wykopuje dziurę w piachu i przez 10 minut pozostaje w niej
nieruchomo, to znak, że składa w niej około 100 jaj.
Żółwie zielone
[Chelonia mydas], (żółwie jadalne). Ich nazwa wiąże się z
zielonym kolorem skóry. Od lipca do października składają swoje jaja w Parku
Narodowym Tortuguero. Poza tym pojawiają się w Rezerwatach Gandoca-Manzanillo,
Ostional i Parku Narodowym Corcovado. Dochodzą do 1,5 metra długości. Mogą ważyć
250 kg. Ich pokarm stanowią wyłącznie rośliny morskie, głównie morska trawa.
Żółwie te mogą przeżywać nawet kilka dni odwrócone na grzbietach. Z ich mięsa
przygotowuje się zupę żółwiową. Na plażach pojawiają się niejednokrotnie
specjalni kłusownicy-odwracacze, którzy po zlokalizowaniu i przewróceniu żółwi
przychodzą po nie następnego dnia.
W styczniu 2002 roku wybuchł skandal zwiazany z aresztowaniem Nikaraguańczyka przyznającego się do zabicia żółwicy zielonej, która od września 1999 roku miała wszczepiony satelitarny nadajnik ( w celach naukowych).