FAUNA I FLORA: Ssaki

Kostarykę zamieszkuje około 200 gatunków ssaków, z czego połowa przypada na nietoperze.

Aguti

[Dasyprocta punctata], (aguti środkowoamerykański, złoty zając). Mały krewny świni, nazywany przez Kostarykańczyków "guatusa". Aparycję gryzonia nadają mu małe uszy i duży ryjek. Odżywią się owocami, nasionami, grzybami, kwiatami, kiełkami, liściami i insektami. Ich silnie umięśnione szczęki oraz umiejętność trzymania przedmiotów w łapkach, sprawiają, że mogą rozdrabniać najtwardsze pożywienie. Zwykle w miocie rodzą się im od jednego do dwóch młodych. Matka zaraz potem zabiera je do nory, której wejście jest tak wąskie, że sama nie może przez nie przejść. To zabezpiecza je przed większymi drapieżnikami. Kiedy matka przychodzi je karmić, małe podchodzą do wejścia. Ich naturalnymi wrogami są dzikie koty, kojoty, łasice i boa dusiciele. Aguti magazynują pożywienie, zakopując je w ziemi. Buszują w polach kukurydzy.

Bawełniak

[Sigmodon hispidus], (szczur bawełniany). Bardzo szkodliwy gryzoń o szarym grzbiecie i białawym brzuchu. Ma skąpo owłosiony ogon z łuskami. Zamieszkuje zarośla i łąki. Prowadzi nocny tryb życia i odżywią się głównie pokarmem roślinnym. Ciąża trwa 27 dni, a w miocie rodzi się od 5 do 6 młodych. Żyje około roku. Wyrządza ogromne szkody w plantacjach trzciny cukrowej.

Delfiny

Delfiny łowią przy pomocy echolokacji (wydają dźwięki, które odbijają się od obiektu i powracają dostarczając informacji o otaczającej przestrzeni).

delfin butlonosy - [Tursiops truncatui]. Osiągają długość od 1,75 do 3,60 metra. Maja czarny lub niebiesko-czarny grzbiet. Spód jest nieco jaśniejszy. Pysk wydłużony w długi, tępy dziób przypominający butelkę. Osadzonych jest w nim rzędem 20 zębów. Odżywią się rybami, skorupiakami i głowonogami. Ciąża trwa 11-12 miesięcy. Rodzi się jedno młode. Najczęściej są gwiazdami w oceanariach.

delfin pospolity - [Delphinus delphis]. Najpospolitszy gatunek delfinów o długości od 1,5 do 2 metrów. Przednia część pyska wyciągnięta w dziób. Posiada trójkątna płetwę grzbietowa z wierzchołkiem zagiętym ku tyłowi. W pysku znajduje się rząd 40 - 50 stożkowatych zębów. Grzbiet ma brunatny lub czarny, spód biały, po bokach szarawy w nieregularne pręgi. Odżywią się rybami i głowonogami. Poruszanie się i poszukiwanie zdobyczy ułatwia im echolokacja. Ciąża u nich trwa 9 miesięcy. Żyje w stadach, chętnie towarzyszy statkom na morzu.

delfin risso - [Grampus griseus]. Osiągają około 2,8 metrów długości. Maja owalne, bezdziobowe ciało. Na całym ciele ślady rys. Cecha charakterystyczna są fałdy głowowe oraz nietypowa struktura zębów (od 2 do 7 par wygiętych w dół zębów w dolnej szczęce i prawie żadnych w górnej). Poruszaja się w grupach od 50 do 60 osobników.

delfin tucuxi - [Sotalia fluviatilis]. Słodkowodne ryby, żyjące przy ujściach atlantyckich rzek wybrzeża Kostaryki. Pochodzą z rzeki Amazonki w Brazylii, z której ryzykowały wyprawy do brzegów Guyany, Surinamu, Wenezueli, Panamy i Kostaryki. Nazwę Tucuxi nadali im Indianie brazylijscy.

delfin wirujący - [Stenella clymene]. Nazywane są tak ze względu na sposób w jaki wyskakują z wody. (Mogą również tańczyć na tylnych płetwach). W dzień pozostają spokojne, leniwe i pływają w przybrzeżnych zatokach. Ożywiają się wraz z zachodem słońca. Panuje przekonanie, że są najbardziej przyjacielskie ze wszystkich ssaków morskich. Zazwyczaj przemieszczają się w grupach. Osiągają 3 metry długości i 77 kilogramów wagi. Odżywiają się rybami i mięczakami, które chwytają swoimi małymi, ostrymi zębami. Często pływają wspólnie tuńczykami żółtopłetwowymi i razem z nimi chwytane sa w sieci.

Goffer

[Geomys bursarius], (goffer kieszonkowy). Jest szary lub ciemnobrązowy. Ma bardzo długie zęby, małe oczy, uszy nie wystające z futerka i ogromne pazury przystosowane do kopania. Kształt ciała jest wałeczkowaty bez wyodrębnionej szyi. Ogon pozbawiony jest sierści. Wyróżnia się zewnętrznymi porośnięte wewnątrz futerkiem torby policzkowe pozwalające na gromadzenie pokarmu. Żyje pod ziemią na terenach otwartych. Kopie rozległe systemy nor wyrzucając kopce ziemi na powierzchnię.

Grizon

[Grison vittata]. Mały drapieżnik podobny do łasicy. Ma krótkie nogi, smukłe ciało i długa sierść. Część twarzowa, gardło, pierś i kończyny są czarne. Reszta ciała popielata. Po bokach głowy i szyi biały pas. Zamieszkuje otwarte tereny i lasy. Jest zwinny, szybki, dobrze pływa, wspina się i kopie norki. Za kryjówki służą mu jamy innych ssaków, szczeliny skalne i wykroty. Odżywią się prawie przede wszystkim mięsem. W jednym miocie ma od 2 do 4 młodych. W Kostaryce przebywa w nizinnych lasach deszczowych.

Hirara

[Eira barbara], (tayra). Drapieżne zwierze z rodziny łasicowatych, podobne do kuny, równie sprawne w łowach na ziemi jak i w koronach drzew. Czarnobrązowe z opaloną, szeroką głową. Posiada smukły tułów i krótkie kończyny. Dochodzi do 1 metra długości. Zamieszkuje lasy do 2.000 m.n.p.m. Chętnie jada owoce. Prowadzi nocny tryb życia. Gniazda buduje w dziuplach lub gęstej trawie. Dobrze biega, wspina się po drzewach i skacze. Zamieszkuje tereny wyżynne Kostaryki. Często spotykane są w Parku Narodowym Santa Rosa, gdzie wężowymi ruchami zakradają się w korony drzew.

Jaguary

[Panthera onca], (król lasów deszczowych). Największa ich populacja występuje w Parku Narodowym Chirripo. Poza tym zamieszkują w Parkach narodowych Santa Rosa, Rincon de la Vieja, Tortuguero, Corcovado, Rezerwacie Golfito oraz w niższych partiach Kordyliery Talamanka. Posiadaja żółte ubarwienie z czarnymi plamkami. Są największymi kotami w Ameryce. Odznaczają się masywnymi głowami i barkami. Żywią się jeleniami, aguti, pekari. Na skutek silnej deforestacji zagrożone są wyginięciem. Ich populację w kraju ocenia się na 250 sztuk.

Jaguarundi

[Felis yagouaroundi], (brązowa puma). Przypomina skrzyżowanie łasicy z kotem. Ciemnobrązowy, wielkości domowego kota. Ma opływowe ciało, spłaszczona głowę i krótkie, krępe nogi. Wyróżnia się bardzo żółtymi oczami. Zamieszkuje obrzeża lasów i gęste zarośla położone zwykle w pobliżu wody. Niegdyś hodowany przez Indian jako zwierzę domowe celem tępienia gryzoni i innych szkodników. Samica po ciąży trwającej 74 dni, rodzi 1 - 4 młodych, które towarzysza jej do wieku około 2 lat. Doskonale pływa. Jest najrzadszym gatunkiem kotów Kostaryki. Występuje m.in. w Rezerwatach Golfito, Barra del Colorado, Lomas de Barbudal i Parkach Narodowych Tapanti, Irazu i Corcovado.

Jelenie

mazama ruda - [mazama americana], (rogacz górski, jeleń czerwony). żyją w lasach deszczowych Kostaryki (Rezerwat Penas Blancas). Są małe o małych nogach. Posiadają żółtoruda barwę, duże szerokie uszy, 15-centymetrowy ogon i pojedyncze, nierozgałęzione poroże.

jeleń wirgiński - [Odocoileus virginianus], (jeleń białoogonowy). występuje na całym terytorium Kostaryki, w szczególności prowincję Guanacaste (Parki Narodowe Barra Honda i Palo Verde, Rezerwat Curu). Są szare lub czerwone z białymi plamami na twarzy i szyi. Posiadają rozszczepione, wygięte poziomo ku przodowi metrowe poroża.

Jeżozwierze koendu

[Coendou prehensilis]. Głowa i tułów długości około 45 cm. Maja chwytny ogon i futerko wierzchnie brunatne i szare na spodzie. Prowadza nocny tryb życia. Żywią się liściami, owocami i młodymi pędami. Rocznie rodzi się 1 małe.

Kinkażu

[Potos flavus], (wikłaniec). Spokrewnione z szopami-praczami. Maja przezroczyste oczy, długi, chwytny ogon, tępo ścięty pysk i złotobrązowa sierść. Wspinają się po drzewach w poszukiwaniu głównie owoców oraz miodu oraz insektów. W dzień są bardzo senne i osowiałe. Żyją około 19 lat. Zamieszkują m.in. Rezerwaty Ostional i Penas Blancas oraz Park Narodowy Rincon de la Vieja.

Koati

koati rdzawy - [Nasua nasua], (ostronos rudy). Ma długie nosy, wygięty w górę pysk i prowadzi najbardziej dzienny tryb życia ze wszystkich gryzoni. Występuje na terenie całego kraju. Posiada żółto-brązowe futro. Ma podobne do pandy obwódki oczu. Jest wszystkożerny. Gdy jest zagrożony, staje na tylnych łapkach, umieszcza ogon między nogami i macha nim przed twarzą przeciwnika, którego tym skutecznie dezorientuje i może w tym czasie ugryźć. Zamieszkuje m.in. Parki Narodowe Tapanti, Palo Verde, Rincon de la Vieja oraz Rezerwaty Lomas de Barbudal, Curu i Ostional.

koati białonosy - [Nasua narica], (ostronos meksykański). Ma około 50-centymetrowy ogon. Posiada ryjkowato wydłużony, bardzo ruchliwy nos, małe oczy i krótkie kończyny (przednie krótsze od tylnych). Aktywne w dzień. Podczas upałów chronią się w norkach i na drzewach. Żyją w lasach w stadach od 5 do 40 osobników. Tylko starsze osobniki żyją samotnie. Rodzi się od 2 do 6 młodych.

Kojoty

[Canis latrans], (wilk preriowy). Polują na drobne ssaki i ptaki. Żywią się też padlina. Maja bardzo dobry węch i ostry wzrok. Preferują suche lasy i otwarte przestrzenie Guanacaste. Występują m.in. w Rezerwatach Curu, Lomas de Barbudal, Parkach Narodowych Barra Honda, Irazu i Poas.

Kotofretka

[Bassariscus astutus], (norka kalifornijska). Drapieżnik o żółtym grzbiecie z czarnym lub ciemnobrązowym nalotem, i białym lub żółtym brzuchem. Oczy ma okolone ciemnymi pierścieniami. , a na puszystym ogonie białe obrączkowanie. Wyróżnia się owłosionymi stopami. Jest bardzo zwinna, doskonale wspina się po drzewach i skałach. Gniazda zakłada w dziuplach lub szczelinach skał. Prowadzi nocny tryb życia. Odżywią się zarówno pokarmem roślinnym, jak i bezkręgowcami, ptakami i ssakami. W maju lub w czerwcu rodzą się młode (od 1 do 5 sztuk). Zamieszkuje pagórkowate i skaliste obszary blisko wody. Pierwsi osadnicy Stanów Zjednoczonych trzymali je w domu jako namiastkę kota.

Manat zachodnioindyjski

[Trichechus manatus], (krowa morska, syrena). Półtonowe, szare i nieowłosione, żyją w słodkich akwenach wodnych. Na kontynencie Ameryki występują od Florydy po Brazylię. W Kostaryce zamieszkują Rezerwat Barra del Colorado. Długość ciała dochodzi do 7 metrów, a masa ciała do 4 ton. Ich przednie kończyny oraz tył służą jako wiosła. Co cztery minuty muszą wypływać na powierzchnie, by zaczerpnąć powietrza. Żywią się spadającymi do wody owocami oraz nachylonymi nad taflą wody lisicami drzew. Mają dobrze wykształconą górną wargę, która jest sprawna jak palce. Przy jej pomocy chwytają liście i wpychają do paszczy. Naukowcy domniemają, że są one dalekimi krewnymi słoni, z którymi łączyć ma je wspólny przodek żyjący jeszcze na połączonych kontynentach Ameryki Południowej i Afryki. Niegdyś masowo zabijane były ze względu na ich smaczne mięso oraz wykorzystywana w przemyśle (pasy do maszyn) skórę. Ciekawostką są skłonności homoseksualne u samców.

Królik bawełniastoogonowy

królik wschodni - [Sylvilagus floridensis], (królik białoogonowy). Dochodzi do 40 centymetrów długości. Tylne kończyny są dwa razy dłuższe od przednich. Ma brązowe futerko (białawe pod spodem) i biało-brązowy ogon przypominający kłębek wełny. Każdy włosek ma srebrne zakończenie co daje wrażenie szronu. W zasadzie występuje wszędzie, prócz wnętrza lasu deszczowego. Swoje legowiska zakłada w małych zagłębieniach (nie buduje nor). Jest roślinożerny. Okres godowy przypada na połowę lutego. Ciaża trwa 27 dni.

królik leśny - [Sylvilagus brasiliensis], (tapeti). Średniej wielkości. Ma czarno-brązowe ubarwienie, spód ciała i ogona szarożółty. Żyje na terenach gęsto zarośniętych, często spotykany w lasach.

królik dicei - [Sylvilagus dicei]. Spotykany jest w paśmie górskim Kordyliery Talamanka. Jest wpisany na listę ginących gatunków zwierząt Kostaryki.

Leniwce

Są wielkości średniego psa. Maja mała głowę, płaska twarz i zadarty nos. Posiadają szczątkowe uszy, co bardzo ogranicza ich słuch (gdyby wypalić przy nich z pistoletu, jedyna ich reakcja byłoby powolne odwrócenie głowy). Większość swojego życia spędzają odwrócone do góry nogami na drzewach. Śpią do 18 godzin dziennie z głowa umieszczona pomiędzy przednimi kończynami. Nie dbają o higienę. Ich sierść jest kudłata, pełna pasożytniczych alg. Włosy futra układają się od brzucha ku grzbietowi. Naturalnymi wrogami są jaguary i orły. Leniwce posiadają dwa razy wolniejszy metabolizm od innych zwierząt o podobnych rozmiarach. Pokarm może przebywać w ich żołądku tydzień czasu. Raz na tydzień schodzą one z drzew, by wykopać dziury do których następnie się załatwiają. Na koniec układają liście i wszystko zasypuja. Maksymalnie poruszać mogą się 1,5 km/h. Przeciętnie żyją około 20 lat. Seksualna dojrzałość osiągają w wieku trzech lat. Ciąża trwa sześć miesięcy. Matki zazwyczaj słabo interesują się potomstwem. Jeżeli zdarzy się, że mały leniwiec spadnie z drzewa, ta nie reaguje na jego nawoływania z ziemi i odchodzi.

W Kostaryce występują dwa rodzaje leniwców: Trójpalczaste [Bradypus variegatus] oraz Dwupalczaste [Choloepus hoffmani], (Unau). Pierwsze z nich sa aktywne w dzień. Drugie występują m.in. w Rezerwacie Carara i Parku Narodowym Rincon de la Vieja.

Lisy

lis wirgiński - [Urocyon cinereoargenteus], (lis szary). Osiąga długość około 85 cm, z czego na sam ogon przypada 30. Unika lasów deszczowych. Zamieszkuje tereny suche i skaliste. Nie wykopuje nor, lecz kryje się w szczelinach skał, jaskiniach i zbutwiałych pniach drzew. Żywi się drobnymi kręgowcami i owadami. Ciąża trwa około 63 dni.

Łasice

Długoogonowa - [Mustela frenata]. Najmniejsza łasica kostarykańska. Ma smukłe, długie ciało z czerwono-brązowym futrem na grzbiecie, blade na brzuchu. Pomiędzy oczami wyróżnia się biała plama. Odżywią się myszami i gofferami.

Małpki Kapucynki

[Cebus capucinus]. Najmniejsze z Środkowoamerykańskich małp. Swoja nazwę zawdzięczają kolorystycznemu podobieństwu do mnichów Kapucynów (czarne zabarwienie oraz podobne do kapturów białe główki). W Europie niegdyś często spotykane były przywiązane do katarynek. Zamieszkują lasy deszczowe oraz suche lasy nad Pacyfikiem do 1500 m.n.p.m. Najliczniej występują w parkach narodowych Manuel Antonio i Santa Rosa. Odżywiają się m. in. ptasimi jajami oraz kukurydza z pól.

Małpki saimiri

[Saimiri oerstedii], (titi, małpa wiewiórka). Są bardzo małych rozmiarów (około 30 cm długości plus 45 cm ogona). Żyją tylko w deszczowych lasach na południowym wybrzeżu Pacyfiku. Maja złotopomarańczowe futro i są najbardziej towarzyskie z kostarykańskich małp. Występują w grupach do 30 osobników. Są wszystkożerne (owoce, małe insekty, jaszczurki). Okres rozrodczy przypada na październik i listopad.. Ciążą trwa 6 miesięcy. Potem małe przenoszone są na grzbiecie matki.

Małpy pajaki

[Ateles geoffroyi], (czepiak, małpy kolorowe). Niegdyś najbardziej rozpowszechnione małpy w Ameryce Srodkowej. Polowano na nie ze względu na niezwykle smaczne mięso. Dochodzą do 1,5 metra długości.

Poruszając się po drzewach pomagają sobie mocnym i chwytnym ogonem. Posiadają długie i cienkie odnóża. Ciąża trwa u nich 225 dni, a przerwy pomiędzy ciążami od 2 do 3 lat. Przez pierwszy rok życia młode małpy karmione są wyłącznie mlekiem matki. Zamieszkują m.in. Rezerwat Cabo Blanco i Park Narodowy Rincon de la Vieja.

Małpy wyjce

[Alouatta palliata], (górski lew). Obecnie najbardziej rozpowszechnione w Ameryce Środkowej. Występują we wszystkich częściach Kostaryki. Odznaczają się bardzo silnymi głosami podobnymi do ryku lwa. Umożliwiają im to bardzo rozbudowane krtań i gardło, które mogą nadymać się jak balony. Żyją w grupach liczących od 4 do 8 osobników. 64 % ich diety stanowią liście i owoce. Według legendy Kolumb nazwał ich imieniem przylądek w dzisiejszym rezerwacie Gandoca Manzanillo. (Punta Mona).

Margaje

(Felis wiedii) Długość ciała do 80 cm. Posiada krótkie kończyny. Prowadzi pasożytniczy tryb życia. Ma czarne pokryte układającymi się w pręgi wzdłuż tułowia plamkami futro i puszysty ogon. Znakomicie wspina się po drzewach. Dzień przesypia zazwyczaj w koronach drzew. Na ofiary rzuca się z zasadzki z gałęzi drzewa. Ich największa populacja zamieszkuje rezerwat Hitoy-Cerere. Poza tym występują w Rezerwacie Golfito.

Mrówkojady

Występują praktycznie na całym terytorium Kostaryki, najczęściej na nizinach oraz średnich wysokościach n.p.m. Żywią się mrówkami i termitami, które wyłapują za pomocą zwinnego, lepkiego języka do bezzębnego otworu gębowego w kształcie tuby. Ich gniazda rozgrzebują za pomocą masywnych przedramion oraz pazurów. W Kostaryce występują ich trzy gatunki:

tamandua - [Tamandua tetradactyla], (mrówkojad czteropalczasty, mrówkojad średni, niedźwiedź miodowy). Większość czasu spędza na drzewach. Ma żółte i czarne kolory. Rośnie do 1,5 metra długości i może osiągać do 8 kg wagi. Podrażniony wydziela z gruczołu przyodbytowego silnie cuchnąca substancję podobna do piżma. Młode spędzają uczepione do grzbietu matki 18 miesięcy.

mrówkojad olbrzymi - [Myrmecophaga tridactyla], (niedźwiedź koński). Okazały (do 2 metrów długości), posiadający bardzo puszysty ogon. Ich 60-centymetrowy język wysuwa się 150 razy na minutę. W przypadku zagrożenia staje na tylnych łapach i tnie ostrymi jak maczety pazurami. Żyje w lasach półwyspu Osa.

mrówkojadek - [Cyclopes tridactylus], (mrówkojad aksamitny, mrówkojad karłowaty). Wyłącznie nadrzewny, rozmiarów kota, może zwisać na doskonale chwytnym ogonie. Odżywią się nocą i najczęściej mrówkami (tych ostatnich może spożyć 6 tysięcy dziennie). Zagrożony trzyma pazury przed pyskiem, gotowy do ich natychmiastowego użycia. Zamieszkuje w Parku Narodowym Corcovado.

mrówkojad mniejszy - [Tamandua mexicana], (mrówkojad kamizelkowaty, mrówkojad północny, mrówkojad pasiasty). Jego waga waha się od 4 do 6 kilogramów. Prowadzi dzienny tryb nadrzewny, dzienny tryb życia. Z łatwością poruszają się z drzewa na drzewo przy pomocy długich i wiotkich przednich kończyn oraz chwytnego ogona. Ciąża trwa około 225 dni. Odstęp pomiędzy ciążami wynosi 2 - 3 lata. Zamieszkuje górskie lasy Kostaryki oraz przylądek Punta Leona.

Nietoperze

Jedyne łatające ssaki. Najbardziej liczne z kostarykańskich ssaków. Uciekają od światła. Posiadają wydłużone, przednie kończyny z wyodrębnionym kciukiem używanym do zwisania głową w dół. Ich milionowa kolonia w ciągu nocy może zjeść nawet 3,5 tony insektów. Nietoperze orientują się głównie za pomocą echolokacji, tj. wysyłania dźwięków. (Powracające echo informuje o kształcie i bliskości przedmiotów).

nietoperz jamajski - [Artibeus jamajcensis], (nietoperz owocożerny) - rozpiętość jego skrzydeł wynosi 50 cm. Odżywią się figami, bananami, papajami i gwajawami. Stosunkowo słabo przystosowany do lotu w ciemności. Wyróżniają go wielkie oczy. Rozpiętość ich skrzydeł wynosi 40 centymetrów. Z obawy przed sowami, nie wylatują z ukryć o pełni księżyca.

wampir - [Desmodus rotundus]. Żywi się jedynie krwią, którą wychłeptują kąsając ostrymi jak brzytwa siekaczami inne ssaki. Rany zadawane są nawet bez przebudzenia ofiary. Roznoszą nasiona kwiatów. Zamieszkują Park Narodowy Santa Rosa. W maju 2005 roku w okolicach Parrita władze zarządziły odstrzał 150 sztuk wampirów ze względu na fakt, że roznosiły wściekliznę wśród zwierząt gospodarskich.

liścionos - [Vampyrum spectrum], (wampir olbrzymi, pseudowampir). Największy z nietoperzy Nowego świata. Nie ma ogona, a rozpiętość skrzydeł wynosi około 85 centymetrów. Na nosie stercząca w górę liściasta narośl. Jest czerwonawobrunatny, na spodzie trochę bledszy. Odżywią się owadami, ptakami i innymi nietoperzami. Zamieszkuje puste pnie drzew.

nietoperz-rybak - [Noctilio leporinus], (buldog, rybak nocny) - Występują w Parku Narodowym Tortuguero. Ich rozpiętość skrzydeł może dochodzić do 60 cm. Posiada bardzo długie, tylne nogi i wielkie stopy. Dzięki ostrym jak oszczepy pazurom, mogą polować na ryby wyrywając je w locie z wody. Lokalizują je na podstawie fal, jakie powstają na wodzie, gdy ryby pływają tuż pod powierzchnią.

nietoperz honduraski - [Ectophylla alba]. Ma śnieżnobiałe futro, żółty nos i uszy. Swoje siedliska buduje z liści (np. bananowców), które układa w formie namiotu chroniąc się tym samym przed deszczem. Występuje w częsci karaibskiej Kostaryki.

nietoperz duszek - [Diclidirus virgo], (gacek wirgijski). Osiąga długość od 6 do 7 centymetrów. Wyróżnia się dużymi oczami, krótkimi, zaokrąglonymi uszami. Podobno zdarza mu się latać w pełnym świetle słońca. Występują na półwyspie Osa.

nietoperz biały - [Diclidurus albus], (gacek biały). Ma duże oczy, krótkie i zaokrąglone uszy. Wyróżnia się długim białym futrem i białawymi błonami lotnymi. Żyje samotnie, w dzień ukrywa się wśród liści palm.

nietoperz workowaty - [Saccopteryx bilineata]. Przebywa w koloniach od 5 do 50 sztuk. Ma ciemne futro z dwiema białymi, długimi liniami na grzbiecie. Występuje w Parku Narodowym Santa Rosa.

Oceloty

[Felis pardalis], brunatnoszary w czarne plamy lub pręgi, wielkości dużego psa. Ma krótka i gęsta sierść. Prowadzi nocny tryb życia. Jest dobrym pływakiem. Prowadzi samotniczy tryb życia, łącząc się w pary jedynie w okresie godowym. Młode osiągają dojrzałość w trzecim roku życia. Oceloty występuje na całym terytorium Kostaryki.

Olingo

[Bassaricyon gabbi]. Ma wydłużone ciało o małej, spłaszczonej głowie z krótkimi ostro zakończonymi uszami oraz puszysty ogon. Wyróżnia się gęsta sierścią i ciemnożółtym ubarwieniem z czarnym nalotem na grzbiecie i jasnożółtym na brzuchu. Prowadza nocny, nadrzewny tryb życia. Niejednokrotnie wędruje wspólnie z kinkażu. Żywi się głównie owocami. W dziuplach buduje gniazda z suchych liści.

Opossums

(workowate szczury). Należą do rodziny torbaczy. Kostarykę zamieszkuje ich 9 gatunków. Posiadają chwytny, skąpo owłosiony ogon i dwa rodzaje włosów: ościstych i wełnianych. Odżywiają się drobnymi zwierzętami, owadami, owocami, i nasionami. ich cecha charakterystyczna jest udawanie martwych w przypadku zagrożenia.

opos zwyczajny- [Didelphis marsupialis], (dydelf północny, opos czarnouchy). Przypomina przerośniętego szczura. Na długość dochodzić może do 1 metra (z czego prawie połowa to ogon). Ich waga waha się w granicach 0,6 - 1,8 kg (chociaż istnieją udokumentowane przypadki oposów 5-kilogramowych). Ich grzbiet i nogi są czarno-brązowe lub szare, a głowa i brzuch jasnobrązowe lub żółtawe. Występują na terenie całego kraju, poniżej 1500 m.n.p.m. świeżo urodzone młode są wielkości ziarna fasoli. Samica posiada tylko 13 sutków, więc jeśli narodzi się ich więcej, musza rywalizować o pokarm. Średnia długość życia to 18 miesięcy.

japok - [Chironectes minimus], (opos wodny). Większość czasu spędza w wodzie. Poruszanie się w niej ułatwiają palce kończyn spięte błona. Odpoczywa i rozmnaża się w norach nad brzegami rzek lub gniazdach z liści i traw. Ma duże, nagie, zaokrąglone uszy i delikatna, nieprzepuszczająca wodę, krótka sierść. Wyróżniają się białym grzbietem z 6 szerokimi, poprzecznymi, czarnymi pasami i białym spodem. Ich ogon jest nagi i pokryty łuskami. W grudniu i styczniu rodzi się zwykle w miocie 5 młodych.

opos czterooczny - [Philander opossum]. Nazwa od szarego futra i białych plamek nad oczami sprawiającymi wrażenie dodatkowej pary oczu. Długość ciała od 250 do 350 mm. Ogon tej samej długości jest rozjaśniony i łysy na czubku. Legowiska mają w norach, bezpośrednio na ziemi lub na niższych gałęziach drzew. Występują w lasach deszczowych (Rezerwat Wyspy Cano).

Paka

[Agouti paca], (tepezcuintle, świnki brazylijskie). Są krewniakami aguti, od których są większe o 25 % i trzy razy cięższe. Posiadają brązowa sierść z rzędami białych kropek. Przez ludzi cenione są ze względu na walory smakowe ich mięsa. Przed drapieżnikami bronią się skacząc do wody lub skacząc w ciemne zarośla, gdzie potrafią tkwić nieruchomo godzinami. Mogą magazynować pokarm w ryjkach. Zamieszkują m.in. Rezerwaty Penas Blancas i Curu.

Pancerniki

(Dasypodidae), Jedyne ssaki posiadające pancerze. Ich zbroja składa się z łuskowatych, kostnych płytek, połączonych twarda, elastyczna skóra. Ich głowa jest trójkątna, a pysk spiczasty. Tułów kształtem przypomina bochenek chleba. Kończyny są krótkie zakończone mocnymi pazurami. Żyją samotnie. Łączą się w pary zaledwie na kilka godzin. Aktywne są w nocy i o zmierzchu. Atakowane zwijają się w kłębek. Podczas kopania dołków moga na 6 minut magazynować tlen w tchawicy.

peba - [Dasypus novemcimtum], (pancernik długoogonowy, tatusja, pancernik 9-pręgowany). Osiąga długość około 80 cm. Posiada 4-palczaste kończyny przednie oraz 5-palczaste tylne. Żywi się insektami i owocami. W miocie rodzą się zawsze cztery młode jednej płci. Uciekając przed drapieżnikami zakopuje się lub zwija w kulkę chroniąc miękka stronę brzuszna. Ich pancerz wykorzystywany jest m.in. do wyrobu kolczyków. Zamieszkuje m.in. Rezerwat Cabo Blanco.

kabassu - [Cabassous centralis], (pancernik pięciopalczasty, pancernik gołoogonowy). Ma tułów długi na 65 cm i ogon na 15 cm. Jego ogon jest nieopancerzony. Porusza się na czubkach pazurów. Przednie kończyny są 5-palczaste, opatrzone mocnymi pazurami, z których trzeci jest najdłuższy. Żywi się owadami, głównie termitami i mrówkami.

Pekari

(dzika świnia) Posiadają zagięte ku przodowi górne kły. Ryja w podłożu w poszukiwaniu pożywienia, zostawiając po sobie rozkopane ślady niczym budowlane buldożery. Zamieszkują skraje lasów, żywiąc się rozmaitymi roślinami i ich owocami. Są agresywne. W przypadku spotkania całego stada najlepiej schronić się na drzewie. W Kostaryce występuja dwa gatunki pekari:

pekari kołnierzowy - [Tayassu tayacu], (pekari obrożny, górski wieprz) Posiada charakterystyczny ciemnobrunatny kołnierz od grzbietu do nosa. Występuje m.in. w Parku Narodowym Tapanti, Palo Verde i Rezerwatach Lomas de Barbudal i Penas Blancas.

pekari białobrody - [Tayassu albirostris]. Sa czarne lub brązowe z białymi plamami sierści biegnącymi od podgardla do oczu. Na spodzie głowy wyróżnia się biała plama. Dochodzą do 1 metra długości. Jest zagrożony wyginięciem. Występuje w Parku Narodowym Corcovado.

Pumy

[Felis concolor], (górskie lwy, kuguary). Maja ciemnobrązowe futra i są mniejsze od jaguarów. Długość ciała około 150 cm. Potrafi skakać na wysokość 6-7 metrów. Żyje samotnie. Łączy się w pary w okresie rozrodu. Samica po 90 dniach rodzi młode, które zdolność płciowa osiągają po upływie około 3 lat. W Kostaryce znajdują się w rejonach rzadko zamieszkałych przez człowieka, m.in. Rezerwacie Barra del Colorado, Parku Narodowym Chirripo i na zboczach wulkanu Tenorio.

Skunksy

(śmierdziele). Występują w lasach położonych w pobliżu strumieni. Zaniepokojone odwracają się do wroga tyłem, podnoszą ogon i z niezwykła celnością wystrzeliwują niebywale cuchnąca ciecz. Może ona przenikać i podrażniać skórę, a jej obrzydliwy fetor utrzymuje się przez wiele tygodni.

surillo - [Conepatus semistriatus], (skunks świński ryj, skunks cuchnący, skunks amazoński). Ma nieowłosiony, przypominający świński ryjek. Posiadają puszysty, biały ogon i białe pręgi na grzbiecie. Reszta futerka czarna. Osiągają 50 - 75 cm długości. Prowadza nocny tryb życia. Są samotnikami. Gniazda zakładają na terenach skalistych lub w norach po innych ssakach. Jada owady, larwy i owoce. Jest odporny na jad węży.

nakrapiany - [Spilogale putorius], (skunks plamisty). Posiadają czarne futro z sześcioma białymi pasami. Biegną one wzdłuż boków ciała i przechodzą ku tyłowi w smugi i plamki. Na czole i końcu ogona białe plamy. W razie niebezpieczeństwa staje na przednich łapach i unosi ogon.

kapturnik - [Memphitis macroura]. Waga samców wynosi około 800 g, a samic 550 g. Górna część szyi ma charakterystyczne dłuższe włosy co sprawia wrażenie jakby kaptura. Najrzadszy z kostarykańskich skunksów. Ma białawe futerko. Występuje na nisko położonych, odludnych terenach. Żywi się głównie insektami.

Szopy

szop pracz - [Procyon lotor]. Ich nazwa wzięła się od nawyku maczania w wodzie pożywienia. Mają białą mordę z czarną maseczką, szare, szorstkie futro i ogon w czarne pręgi. Żywią się żabami, owadami i ptasimi jajami. Występują nad brzegami nizinnych rzek w całej Kostaryce (Rezerwaty Curu, Golfito, Park Narodowy Manuel Antonio).

szop rakojad - [Procyon cancrivorus], (szop krabojad), występuje tylko na wybrzeżu pacyficznym. Wyróżnia się czarnym futrem na przednich łapach i pysku.

Tapiry

Najwięksi roślinożercy Ameryki Środkowej. Przypominają skrzyżowanie słonia, nosorożca, konia i świni. Prowadzą samotniczy tryb życia. Niewykształcony zalążek trąby służy do rozgarniania liści i wpychania ich do ryja.

tapir panamski - [Tapirus bairdi], (król lasu). Mają krótkie, rzadkie futro (włosu do 3 mm), czarną skórę, krótki ogon, małe oczy, owalne uszy. Są krępe z silnymi, krótkimi nogami. Mogą biegać z szybkością człowieka. W Kostaryce zamieszkują Kordylierę Talamanca, Park Narodowy Corcovado (300 sztuk).

Panuje hipoteza, na szczycie Utyum (prowincja Limon, Park narodowy Chirripo) żyje gatunek tapirów anta [Tapirus terrestris], (tapir amerykański), którego nie zanotowano jeszcze na Kostaryce.

Tygrysek

[Felis tigrina], [kot tygrysi). Jego jasnorude futro to kombinacja czarnych plam i pręgów. Posiada czarnoobrączkowany ogon. Osiąga długość od 85 do 130 cm. Jego ciężar dochodzić może do 10 kg. Prowadzi nocny tryb życia i poluje na małe gryzonie i ptaki. Występuje w Parkach Narodowych Tortuguero, Rincon de la Vieja, Santa Rosa, Irazu, Tapanti oraz Rezerwatach Lesnym Rio Macho i Cabo Blanco.

Wieloryby

humbak - [Megaptera novaenglia], (długopłetw). Jego długość dochodzi do 18 metrów. Osiąga około 30 ton. Jego ciało jest niezgrabne, pokryte guzowatymi naroślami. Wyróżnia się bardzo długimi piersiowymi płetwami. Ryby odcedza z wody za pomocą płatów fiszbonu. Ciążą trwa około 12 miesięcy. Od grudnia do marca widywane są często na pacyficznych wybrzeżach Kostaryki. Potrafią wyskakiwać ponad wodę. Na początku XX wieku był głównym obiektem połowów. Jego populacja została poważnie ograniczona. Od 1938 objęty ochroną. W sierpniu 2004 roku jeden z hombaków ugrzązł na mieliźnie u ujścia rzeki Rio Sierpe.

melonowo-głowy - [Peponocephala electra]. Ma czarne pod spodem przechodzące w ciemnoszare ciało. Na grzbiecie znajduje się biała plamka w kształcie kotwicy. Wyróżnia się ułożonymi pośrodku sierpowatymi płetwami grzbietowymi i okrągłą głową w kształcie melona. Porusza się z dość dużą szybkością w grupach od 40 do nawet 150 osobników.

kaszalot - [Physeter catodon], (wieloryb olbrotowy). Największe zębacze świata (chwytają i spożywają swe ofiary za pomocą zębów). Mogą osiągać 17 metrów długości i 50 ton wagi. Ich głowa przypomina wagon towarowy i stanowi 40 % długości ciała. Wytwarzają w niej woskowatą substancję zwaną olbrotem wykorzystywaną do produkcji smarów oraz do wyrobu kosmetyków. W jelitach odkładają ambrę substancję służącą jako stabilizator do wyrobu kosmetyków. Mogą przebywać bez zaczerpnięcia powietrza do 50 minut (nurkują do 500 metrów w głąb). Ich tajną bronią są dźwięki. Ogłuszają lub zabijają nimi upatrzoną ofiarę skierowując na nią strumień energii dźwiękowej. Ich jedynym wrogiem mogą być olbrzymie kałamarnice. W przeszłości podczas połowów bywało, że zranione atakowały i rozbijały łodzie kłusowników.

pilot - [Globlicephala melaena], (wieloryb dzbanowo-głowy, czarna ryba). Dorastają do 5 metrów długości oraz osiągają wagę 3 ton. Żywią się kałamarnicami. W latach 50-tych padały ofiarą masowych polowań (całe ławice zaganiano na mielizny, gdzie dokonywano egzekucji). Są jednymi z najgłośniejszych zwierząt morskich. Wydają dźwięki będące mieszaniną gwizdów i trzasków. Ciąża u nich trwa 16 miesięcy. Niejednokrotnie całe stada wielorybów osadzają się na mieliznach lub piaszczystych plażach. (Zjawisko to tłumaczy się, że jeden z przewodników zaatakowany zostaje przez pasożyty, które uszkadzają jego system nawigacyjny). Często spotykane są wokół Wyspy Kokosowej.

Wydry

(wodne psy). Jedzą leżąc na grzbiecie na powierzchni wody, a swej klatki piersiowej używają jako stołu. Występują na nizinnych odcinkach rzek, m.in. Tortuguero. Ma brązowe futro z białawym podbrzuszem.

wydra południoworzeczna - [Myocastor coypus], (nutria). Ma dużą głowę, krótkie uszy i słabo owłosiony ogon. Cztery palce tylnych kończyn połączone są błoną pływną, a piąty jest wolny. Jej futerko jest gęste, ciemnobrązowe, puszyste z pojedynczymi ościstymi włoskami. Dobrze pływa i nurkuje. Kopie nory z podwodnym wylotem. Rozmnaża się przez cały rok. Żyje do 10 lat. <