KONTAKT
follow me on facebook


Legendy
Naj naj naj
Symbole narodowe
Sport
Kuchnia


















Spotkania i prezentacje

Prezentacje multimedialne o Kostaryce dla szkół, firm oraz grup indywidualnych. Ogólne oraz tematyczne na zamówienie. Zapytania lub rezerwacje prosimy kierować na adres
kostaryka1988@poczta.onet.pl


http://rafalcezarypiechocinski.vg1.pl


 

KUCHNIA I POTRAWY

DO DZIENNIKARZY, BLOGERÓW I WŁAŚCICIELI STRON INTERNETOWYCH

Dziennikarzom (również radiowych) przypomina się o podawanie linku do strony. Tyczy się to także w dużej mierze wikipendystów, którzy potworzyli wiele haseł o Kostaryce na bazie tej strony bez podawania źródła. Z powodu rozszabrowywania danych przez inne portale internetowe podstrona ta nie jest publiczna. Jednocześnie przestrzega się przed nieskonsultowanym kopiowaniem informacji tu załączonych, ponieważ zastosowane zostały pułapki na plagiatorów (przekręcone daty, nazwy, ukryte podświetlenia).


Kuchnia dominikańska stanowi mieszankę indiańskiej kuchni Taino oraz kuchni afrykańskiej. Przypomina bardzo kuchnie innych krajów Ameryki Łacińskiej, w szczególności Kuby i Portoryko, ale bardzo często różni się serwowanymi gatunkami ryb. Śniadanie może się składać z jajek, mięsa (np. bardzo wysmażonego jak salami) oraz mangu (tłuczonych plantanów). Może być do tego podawany ser. Dominikańczycy jedzą bardzo dużo produktów mięsnych (najczęściej wieprzowiny, kurczaki, indyki, kozły) oraz skrobiowych. Mięsa są zazwyczaj dobrze dosmażone lub podawane w formie gulaszu. Często wędzone. W dużych ilościach jedzone są owoce morza oraz ryby (krewetki, mahi-mahi, marliny, dorsze, homary). Zazwyczaj kuchnia dominikańska charakteryzuje się mniej pikantnymi przyprawami. Używane są cebule, czosnek, kolendry, oregano. Małe jest spożycie produktów mlecznych oraz warzyw nie zawierających dużej ilości skrobi. Potrawy popija się napojami owocowymi (jugos), które podawane są z lodem. Kiedy dodawane jest do tego dodatkowo mleko nazywane są bastidas. Najważniejszym posiłkiem dnia jest lunch.

Ananasy

[Ananas comosus, sosnowe jabłko]. Duży, złocistobrązowy owoc z rozetą kolczastych liści. Pochodzi z Brazylii i Paragwaju. Rozpowszechniony został przez Indian przez północne rejony Ameryki Południowej, Amerykę Środkową do Karaibów (jeszcze przed przybyciem Kolumba). W 1493 roku Kolumb odkrył ananas na Gwadelupie i zabrał go do Europy gdzie szybko rozpowszechniony został dalej. (Wówczas konserwowano ananasy w cukrze). Początkowo miał zastosowanie jako lek na szkorbut. W Polsce szklarniowe uprawy zapoczątkował Stanisław Poniatowski. Karibowie umieszczali ananasy przed wejściami do domów jako symbol przyjaźni i gościnności. Ten zwyczaj przejęli Europejczycy z Anglii i Hiszpanii, którzy wieszając owoce nad drzwiami często zastępowali nimi dotychczasowe rzeźby. Początki komercyjnych upraw datuje się na połowę XIX wieku.

Arepa

Pochodzący z Wenezueli i Kolumbii kukurydziano-kokosowy chleb. Bardzo popularny jako uliczna przekąska w Dominikanie. Pierwotnie wyrabiano go w metalowym garnku na dużym ogniu, dodatkowo na metalową przykrywkę kładziono rozżarzone węgle. Miksturę z 3 szklanek wody, 1 szklanki mleka kokosowego, 2 szkl. mąki kukurydzianej, 3 szkl. mleka w proszku, 1,5 szklanki cukru, najpierw gotuje się na dużym ogniu, a po bulgotaniu zmniejsza się do średniego. Cały czas się miesza aż otrzyma konsystencję ciągnącego sera. Następnie rozgrzewa się patelnię na maśle i smaży około 40 minut, aż powstałe ciasto będzie suche.

Arroz con pollio

Bardzo popularna potrawa obiadowa z pieczonego przyrumienionego ryżu i kawałków kurczaka. Najczęściej jako przyprawa dodawane są do niej sos salza lizano. Wszystko polane jest bulionem z kości, marchewki, groszku, pomidorów i kolendry. Może też być urozmaicone „sałatką rosyjską”, czyli majonezową mieszanką pokrojonych w kostki buraków, ziemniaków, jaj na twardo). Odmianą jest arroz con gambas czyli ryż z krewetkami. Dominikańczycy dodają do tego anyżek.

Bacalaíto

Solony dorsz z ziemniakami. Jest tradycyjną potrawą świąt wielkanocnych. W niektórych prowincjach dodawany jest do ryżu i owoców ackee.

Bizcocho Dominicano

Ciasto dominikańskie. Do jego wytworzenia niezbędne są jajka (6 sztuk), 4 szklanki cukru, szczypta soli, ekstrakt waniliowy, kawałki ananasa, skórka pomarańczowa, 3 szklanki mąki tortowej, masło do rozgrzania, 3 szklanki wody, szklanka kremówki. Najpierw zagotowuje się na rondlu wodę, cukier, ekstrakt i ananasy ciągle mieszkając, potem zmniejsza się ogień i około godziny miesza aż do konsystencji prawie dżemu. Pozostawia odsłonięte do ostygnięcia. Ten etap można przygotować nawet 3 dni wcześniej. Następnie tortownicę przykrywa się folią i posypuje mąką. W osobnym garnku blenderem przez 5 minut miesza się masło z cukrem, a następnie dodaje po jednym jajku. Nadal mieszając wsypuje się sól oraz pół szklanki mąki. Po kolejnych 5 minutach dodaje się kremówkę oraz pozostałą część mąki. Następnie przelewa się ananasową miksturę tak by nie wychodziła na brzegi. Ciasto ostatecznie ma trzy warstwy pomiędzy którymi znajduje się nadzienie. Piecze się w temperaturze 180C.

Casabe

Potrawa Indian Taino. Płaski, chrupiący chleb z mąki maniokowej. Jego receptura znana jest od 500 lat. Hiszpanie, którzy w XV wieku przybyli na wyspę zachwalali go, że w porównaniu z ich europejskim wypiekiem, nie czerstwiał. Spożywany jest na śniadania przy kawie, ale także jako uzupełnienie do zup i gulaszy. Niektórzy nasączają kromki wodą i spożywają z jajkami lub awokado. Pieczony, podawany jest z solą i skropiony oliwą z oliwek. Na kolację podawany jest z garnuszkiem gorącej czekolady.

Chicharrón

Flaczki lub dobrze usmażona skóra świni (w kawałkach) z warstwą tłuszczu podawane z tortillą i kawałkami cytryny. Przypominają skwarki. Mogą być serwowane na gorąco lub zimno. Chicharrones często gniecione są z kukurydzianą mąką na ciasteczka.

Chimichurris

Sos pochodzenia argentyńskiego. Marynowane w soku z cytryny i oliwie z oliwek bardzo drobno pokrojone ziemniaki, apio, cebula i pomidory. Serwowane jako sos do grillowanego mięsa lub do chipsów tortillowych.

Chulitos

Małe sprzedawane na ulicy maniokowe bułeczki. Mogą być bez nadzienia, z mięsem, z serem lub maniokiem. Typowa potrawa Indian Taino.

Dulce de leche

Jasno-brązowy syrop z gotowanego kondensowanego mleka i cukru (coś w rodzaju nadzienia w polskich krówkach). Często stosowany jest jako nadzienie do ciast i cukierków (np. w warstwowym cieście torta chillena). Może być również rozsmarowywany na kanapki.

Empanadas

Małe, chilijskie paszteciki wypełnione kurczakiem, fasolą lub serem z rodzynkami lub ananasem. Ciasto do nich wyrabia się ze zmieszanych i ugniecionych razem mąki, jaj, wody, rozpuszczonego masła, proszku do pieczenia i soli. Zawija się je na kształt wielkiego pieroga i wypieka.

Flan

Zimny, pieczony, podobny do pudingu deser. Wysuwany jest z foremki na talerz. Składa się ze zmieszanych ze sobą dwóch rodzajów mleka (kondensowanego i w proszku), wody, czterech jaj i ekstraktu waniliowego. Jego wierzch oblany jest karmelowym cukrem lub sokiem. (wersja kokosowa nazywana jest flan de coco).

Frío frío

Lody z tartego bloku lodowego. Ścinki lodów wsypuje się do pucharków lub kubków, dodaje mleko w proszku i wszystko polewa sokiem.

Gwanabany

[Annona murikata, flaszowiec miękkociernisty, grawiola, „naturalna chemioterapia”, holenderski durian, brazylijska paw paw, „głowa Murzyna”, „naturalny lód”). Zielonoszary, nerkokształtny, krzywy i owalny owoc (15-30 cm długości i 15-20 cm szerokości) z miękką, niejadalną, gorzką, mającą pełno giętkich i grubych narośli skórką. Wyrasta wprost z pnia rośliny. Wnętrze jest kremowe i wyraźnie oddziela się od soczystych, włóknistych śnieżno-białych segmentów. Podobny w zapachu do ananasa. Waga dochodzić może do 3 kilogramów. Jest soczysty, bogaty w witaminy B1, B2 i C, oraz ma od kilku do kilkudziesięciu małych nieregularnie ułożonych pestek. Świetny na soki bo ma lekko kwaskowy smak. Zrywany jest gdy osiągnie pożądany rozmiar, jednak wciąż jest jednak twardy i ma już nieco żółto-zieloną skórkę. Jeśli pozwoli mu się dojrzeć na drzewie, to spadnie i się potłucze. Zbyt długo przetrzymywany czarnieje, ale jego miąższ jest wciąż jadalny. Najlepszy czas na ich jedzenie jest po 5, 6 dniach od zerwania. W smaku jest słodkawo-kwaśny, przypomina krem ananasowo-poziomkowy. Cięty jest na kawałki i jedzony łyżeczką (miąższ). Nadaje się na desery z udziałem mleka i śmietany.

Habichuelas con dulce

Bydyniowaty deser z czerwonej fasoli, mleczka kokosowego, mleka w proszku, manioku i cynamonu. Serwowany jest często jako potrawa na święta wielkanocne. Fasolę tłucze się na puree, dodaje mleka kokosowego oraz mleka w proszku i gotuje. Po zagotowaniu zmniejsza ogień i dodaje mleka kondensowanego oraz cukru i cynamonu. Cały czas się miesza.

Kawa

Kawa została sprowadzona na wyspę z Martyniki (około 1725-1735). Wcześniej na Martynikę przywiózł ją Francuz Gabriel de Clieu (1720). Jego statek jednak utknął na oceanie z powodu bezwietrznych dni. W końcu udało mu się dopłynąć z zaledwie jednym krzakiem. W Dominikanie kawę uprawia się na zboczach najważniejszych pasm górskich oraz na półwyspie Samana. Inaczej niż w pozostałych krajach Ameryki Łacińskiej, prawie całe zbiory kawy idą na potrzeby rynku wewnętrznego. Plantacje kawy są małe i należą do prywatnych osób.

La bandera

Najbardziej popularny posiłek. Składa się z białego ryżu, mięsa (wołowiny, kurczaka, indyka lub ryby), czerwonej fasoli, sałatki warzywnej oraz smażonych plantanów.

Mabí

Popularny na Karaibach napój wytwarzany z kory drzewa Colubrina elliptica. Może być spożywany jako sfermentowany lub w normalnej formie.

Mama Juana

Napój z rumu i czerwonego wina. W butelce jest kawałek kory i zioła.

Mangú

(W Afryce, na Kubie i w Portoryko nazywane fufu), gotowane plantany. Gotuje się je aż zmiękną. Następnie smaży wraz z cebulą na patelni.

Mofongo

Smażone, zielone plantany lub maniok, doprawione czosnkiem, oliwą z oliwek oraz skwarkami z wieprzowiny w bulionie. Podawane są z rosołem. Potrawa wywodzi się z Portoryko.

Mondongo

Zupa z flaczków wołowych, wieprzowych kopyt i warzyw (marchewka, kapusta, ayote, ziemniaki, plantany).

Morir Sonando

Napój pomarańczowy z cukrem i mlekiem.

Moros y gandules con coco

Potrawa ze zmieszanej fasoli z ryżem, groszku i mleka kokosowego.

Nino envuelto

(W tłumaczeniu dosłownym „dziecko w beciku”). Wyglądem przypomina ścięte z jednego końca gołąbki. Przed przyrządzeniem moczy się liście kapusty w wodzie z dodatkiem 1 łyżeczki soli. Następnie na liście nakłada się ciasto ryżowe. Pozostałymi składnikami nadzienia są mięso, kolendra, cebula i sos tabasco.

Papaje

[Carica papaja, melonowiec właściwy, nadrzewne melony]. Jest podłużny, pomarańczowy i rośnie w kiściach. Jego żółty miąższ ma w centralnej części mnóstwo małych pestek. Zawiera ułatwiający trawienie enzym (papainę). Wyrabia się z niego mleczny koktail papaja en leche, a także może być dodatkiem do sałatek i deserów lub składnikiem picadillos. Zbierany jest w obrębie Parrita oraz Guacimo i Guapiles.

Panuje przekonanie, że pochodzi z południowego Meksyku i Ameryki Środkowej. Drzewo zazwyczaj nie jest rozłożyste (rozrasta się jedynie kiedy jest złamane) i osiąga wysokość 7 metrów. Wszystkie jego części zawierają mleczko roślinne. Zielony lub ciemno-purpurowy pęd jest prosty i cylindryczny. Przypomina kłodzinę palm. Pień ma około 20 cm w obwodzie. Po roku od posadzenia drzewa pojawiają się pierwsze owoce, a w kolejnych do 50 sztuk.

Plantany

[Musa paradisiaca, "zielony banan", "banan skrobiowy", banan zwyczajny, nadziemne ziemniaki, banan rajski] Są jednym z głównych składników kostarykańskich dań. Jadalne są jako maduros (dojrzałe, niemal przedojrzałe, w kolorze żółtym z czarnymi plamkami) jedynie po ugotowaniu lub usmażeniu (stają się słodsze). Ma zastosowanie w potrawach duszonych, smażonych, w przetworach i zupach (niczym ziemniaki). Często pocięte wzdłuż podawane są z roztopionym serem na wierzchu. Jest bogatym źródłem witamin i minerałów. Liście (60 cm szerokości i 300 cm długości) wykorzystywane są do zawijania różnych potraw (np. tamales) przed pieczeniem.

Ponche

Napój z grzanego piwa (lub rumu) z gotowaną miksturą z żółtek jaj, mleka, cukru, goździków i innych dodatków. Przypomina polskiego advocata. Częsty składnik kolacji świąt Bożego Narodzenia.

Quisqueya

Piwo wyrabiane tradycyjnie przez Indian. Jego nazwa wzięła się od określenia przedkolumbijskich Indian Taino i określała wyspę na której mieszkali. Wyrabia się go w mieście La Vega w browarze Vegana.

Sancocho

["dzban mięsa"]. Zupa mięsna (najczęściej z wieprzowiny, kurczaka, ryb lub owoców morza) z dodatkami mnóstwa grubo krojonych warzyw: cebuli, wrzucanych w całości ziemniaków, dyni, marchewki, manioku i plantanów. Bardzo często podawana z ryżem. Zazwyczaj przygotowywana na specjalne okazje.

Sofrito

Mix lokalnych ziół i przypraw używany do przyrządzania wielu potraw.

Truskawki

Uprawiane są w niższych partiach Pico Duarte.

Trzcina cukrowa

Sprowadzona została do kraju przez Kolumba w 1493 roku. Uprawiana głównie na wybrzeżu południowo-wschodnim (między miastami Barahona i La Romana) oraz na północnym wybrzeżu Puerto Plata. Pracują na niej sezonowo nielegalnie przybysze z Haiti. Uprawę trzciny rozpropagowali Kubańczycy, którzy ściągali do San Pedro de Macoris w XIX wieku (uciekając przed wojnami niepodległościowymi).

Tostones

Przystawka. Potrawa Indian Taino. Składa się ze smażonych manioku (czasami ziemniaków), solonych plastrów plantanów i patacones.

Tytoń

Uprawiany jest w pobliżu miasta La Vega i miasta Santiago.

Yanikeiki

Płaskie ciasto kukurydziane, sprowadzone do Dominikany w XIX wieku przez anglojęzycznych imigrantów. Wyrabiane jest z mąki i proszku do pieczenia z wodą. Głęboko smażone. Bardzo popularne na plażach np. Boca Chica.

Kakao

Uprawiane jest na nizinie nadbrzeżnej

KONTAKT

ENCYKLOPEDIA DOMINIKANY
OD A PRZEZ Ł DO Ż

Geografia
Parki narodowe
Historia
Kalendarium
Ciekawostki
Fauna i flora
Miasta
Prowincje
Osobistości
Wydarzenia


WYDARZENIA W POSZCZEGÓLNYCH KRAJACH

Kostaryka
Belize
Salwador
Honduras
Gwatemala
Panama
Nikaragua

Saint Lucia
Dominika

Gwinea Równikowa
Wyspy Świętego Tomasza i Książęca
Gabon
Gwinea-Bissau
Bhutan


San Jose - stolica Kostaryki

Wulkany Republiki Kostaryki

Biografie prezydentów Kostaryki

Encyklopedia Republiki Kostaryki

Rezerwat Biologiczny Hitoy-Cerere

Wulkan Tenorio - najmniej znany stożek Kostaryki.

Galeria kostarykańskich widoków

Prawie wszystko o bananach Kostaryki.

Polska - Kostaryka, wzajemne powiązania.


„Polak zakochany w Kostaryce” - Artykuł z kostarykańskiego portalu pocketcultures.com

„Ticos don`t be sad” – Artykuł z kostarykańskiego głównego dziennika La Nacion

„Necesitamos mas ticos asi!!!” – Artykuł z kostarykańskiego głównego dziennika La Nacion

„Pasión a primera vista” – Artykuł z kostarykańskiego głównego dziennika La Nacion. Kolorowy dodatek specjalny na Święto Niepodległości. Okładka i kilkustronicowy wywiad.

„Wyspa piratów” - Artykuł z Geozety "

„Kostaryka - klejnot Ameryki” - Artykuł z Geozety

„Świat środkowoamerykańskich orchidei” - Artykuł z Geozety

„Don Pepe” - Artykuł na portalu lewica.pl

„Kostaryka” - Artykuł w Gazecie Wyborczej

Wywiad na blogu „Turkusowy tropik”

Wywiad na blogu „Opis rzeczywistości” - „Historia, nauka, lokalny patriotyzm i… koktajl z tęsknoty dla szczęśliwców”







Janusz Piechociński o książce „Pasażerskie krążowniki (i ich historia) na ulicach Słupska – 100-tysięcznej stolicy Pomorza Środkowego”

Artykuł o słupskich nowościach wydawniczych „Pasażerskie krążowniki (i ich historia) na ulicach Słupska – 100-tysięcznej stolicy Pomorza Środkowego”

Książka o autobusach w Stołecznym Magazynie Policyjnym


„Na pierwszy autobus zbierałem 10 lat” - Artykuł z gazety wyborczej

„W Słupsku może powstać muzeum autobusów” - Artykuł dla Strefy biznesu

Przytulisko Pasażerskich Krążowników „Autobusy na emeryturze”

Galeria wszystkich autobusów projektu „Autobusy na emeryturze”


Artykuł o stanie technicznym autobusów oraz historie ich zakupów


Regiopedia

Grudziądz okiem słupszczanina

Galeria Grudziądza, Tarnobrzega, Sieradza, Piły, Rybnika itd...

 
 
© 1998-2016; SŁUPSK; Rafał Cezary Piechociński