|
Uwaga. Strona ta jak i cały portal stanowi wynik pracy naukowej i składa się na czyjś dorobek. Informacje zbierane były latami w poszczególnych krajach i dlatego zabronione jest ich kopiowanie, przetwarzanie oraz pobieranie. Chyba, że napisze się o pozwolenie (dotyczy to m.in. dziennikarzy). Z danych mogą zaś korzystać studenci i uczniowie. Z powodu rozszabrowywania danych przez inne portale internetowe podstrona ta nie jest publiczna. Zastosowane zostały pułapki na plagiatorów. Nie zgadzam się też na ekspansywną działalność Wikipedii. Na bazie tej strony potworzonych zostało na niej wiele haseł o Kostaryce bez podawania źródła. Jej przedstawiciele szabrują polskie strony z danych zapoznając się z konkretnymi wątkami, a następnie po faktach charakterystycznych wyszukują je na zagranicznych portalach podając do nich link. Wiedzą, że w ten sposób nikt nie będzie ich ścigał. Ostrzegam, że jeśli dane z tej strony lub zagranicznych którym moje dane użyczam znajdą się na Wikipedii bez pytania, natychmiast będą wyciągane konsekwencje prawne.
|
|
[Ananas comosus], (sosnowe jabłko). Duży, złocistobrązowy
owoc z rozetą kolczastych liści. Pochodzi
z Brazylii i Paragwaju. Rozpowszechniony został przez
Indian przez północne rejony Ameryki Południowej,
Amerykę Środkową do Karaibów (jeszcze przed przybyciem
Kolumba). W 1493 roku Kolumb odkrył ananas
na Gwadelupie i zabrał go do Europy, gdzie szybko
został rozpowszechniony (wówczas konserwowano
ananasy w cukrze). Początkowo miał zastosowanie
jako lek na szkorbut. W Polsce szklarniowe uprawy
zapoczątkował Stanisław Poniatowski. Karaibowie
umieszczali ananasy przed wejściami do domów jako
symbol przyjaźni i gościnności. Ten zwyczaj przejęli
Europejczycy z Anglii i Hiszpanii, którzy wieszali owoce
nad drzwiami, często zastępując nimi dotychczasowe
rzeźby. Początki komercyjnych upraw datuje się na
połowę XIX wieku.
Ananas to jedno- lub wieloletnia bylina. Dorasta
do 1,5 m. Ma krótki, gruby pęd z rozetą woskowatych
rzemieniopodobnych liści. Zakończony jest kwiatostanem,
którego zapylenie nie jest proste ze względu na
wąski otwór prowadzący do wnętrza kwiatu. Dlatego
nigdy do niego nie dochodzi i w konsekwencji powstają
beznasienne owoce (tylko takie są w handlu). Podczas
dojrzewania zrastają się z osią kwiatostanu i z przysadkami
kwiatowymi w jedną całość i tworzą wielki owalny
owocostan, czyli owoc złożony zwany ananasem.
Owoce są owalne i cylindryczne, soczyste i mięsiste,
a łodyga stanowi ich rdzeń. Pióropusz liści ponad
owocem nosi nazwę korony. Twarda, woskowata skóra
może być ciemnozielona, żółta, pomarańczowo-żółta
lub (kiedy owoc jest dojrzały) czerwonawa. Miąższ jest
biały lub żółty. Ananasy osiągają wagę 1–2, czasami 5 kg.
Nie jest jasno sprecyzowane, jak rozpoznać, czy owoc
jest dojrzały. Niektórzy próbują pstrykać je palcami,
ponieważ ich zdaniem dojrzałe egzemplarze wydają
tępy odgłos. Miąższ zawiera 10–15% cukrów (połowę
stanowi sacharoza, resztę glukoza i fruktoza). Po wysuszeniu
ilość cukru wynosi 70%. Ponadto owoce bogate
są w witaminy A i C (12–40 mg/100 g owocu), B i PP
oraz wapń, żelazo, miedź, potas. Pozyskuje się z nich
kwasek cytrynowy.
Większość ananasów jest puszkowana i zaledwie 8%
z nich jest spożywane na surowo.
Kiedy owoce są przygotowywane do puszkowania,
wyrzuca się z nich rdzeń i skórkę. Te resztki razem
z dodatkiem melasy mogą być suszone, a następnie
ugniatane na paszę dla zwierząt przeżuwaczy. Mogą
być również składnikiem diety dla starszych świń. Nie
są zalecane dla drobiu. Z włókna ananasowego, tzw.
piny, Filipińczycy wytwarzają delikatne tkaniny.
Owoce często są składnikiem popularnego ciasta
kokosowo-ananasowego. Czasami poddawane są procesowi
fermentacji na alkohol. Posiadają enzym – bromelinę
– który ułatwia zmiękczanie mięsa (rozkłada
białko i ułatwia trawienie). Dlatego wyciąg z ananasów
wykorzystuje się w kremach na cellulit. Enzym ten jednak
stanowi przeszkodę w wykorzystywaniu ananasów
do wyrobu galaretek (ponieważ galaretka nie stężeje).
Intensywny zapach ananasy zawdzięczają estrowi metylowemu
kwasu masłowego.
Sok lub miąższ przydatne są na odciski, kurzajki. Plastry
można przyklejać na miejsca stłuczone, ropiejące
krosty lub wypryski skórne (likwidują obrzęki i stany
zapalne). Ananas korzystnie działa na nerki, naczynia
wieńcowe, wątrobę i serce. Sok z niedojrzałych ananasów
służy jako środek przeczyszczający. Niedojrzałe
owoce nie są zalecane dla kobiet w ciąży, ze względu
na ryzyko poronienia.
W całym kraju zarejestrowanych jest 1300 plantatorów
ananasów. Więcej niż połowa plantacji ananasów
znajduje się w północnej części Kostaryki, a reszta na
wybrzeżu atlantyckim i w rejonie Golfito. Początek
boomu na ananasy sięga roku 1996, kiedy firma Fresh
Del Monte wprowadziła na rynek odmianę zwaną
„złotą”. W ciągu ostatnich lat eksport tych owoców
wzrósł o 92% (w 2002 roku Kostaryka stała się ich
drugim najważniejszym eksporterem na świecie, po
Wybrzeżu Kości Słoniowej). Wielkość eksportu określa
się na podstawie wysyłanych skrzynek, których
wagę ustalono na 12 kg. W 2002 roku zysk z eksportu
wyniósł 159 mln dolarów, w 2005 wysłano 68,5 mln
skrzynek, w 2006 – 80 mln na sumę 413 mln dolarów,
a w 2007 – 105 mln o wartości 505 mln dolarów.
W 2009 roku wartość eksportu zmalała o 1%. W pierwszych
10 miesiącach roku Kostaryka wyeksportowała
ananasy za sumę 478 mln dolarów do 30 krajów świata.
W 2010 wartość ta wzrosła do 552 mln dolarów.
W latach 1993–2002 eksport do USA zwiększył się
o 473% (3 na 4 ananasy w tamtym kraju pochodziły
z Kostaryki). W 2004 roku ananasy przegoniły kawę,
stając się drugim rolniczym produktem eksportowym
kraju. W 2011 roku uprawiane były na powierzchni
60 tys. ha (w 2009 – 54 tys., w 2006 – 22,4 tys.
ha). W okresie 2006–2010 wartość eksportu wzrosła
z 430 mln do 666 mln dolarów (produkcja ogółem
z 1,36 mln ton do 4,11 mln ton). Rok 2011 zamknął się
sumą 743 mln dolarów. W 2010 roku 52% eksportu
kierowane było do USA, 48% zaś do krajów Unii Europejskiej:
Belgii, Holandii, Włoch, Wielkiej Brytanii,
Niemiec i Hiszpanii. Wielu hodowców bananów, trzciny
cukrowej i manioku przerzucało się na ananasy.
Kompanie ananasowe oskarżane są o stosowanie
pestycydów BROMAC IL. W ramach protestu przeciw
temu mieszkańcy okolic Siquirres blokują co jakiś czas
autostradę 32 z San José do Limón. W wielu krajach
ten środek chwastobójczy jest zabroniony: Belize (od
1990), Niemcy (1993), Szwecja (1993) i Słowenia (1997).
W kwietniu 2007 roku sąd wydał nakaz wzięcia pod
lupę 26 plantacji w związku z zatruciem rzek i deforestacją.
Nowym eksporterem ananasów w Kostaryce
jest Sociedad Agroturística Río Celeste. Rozpoczęła
działalność w 2006 roku, kiedy wyeksportowała 130
kontenerowców do USA (wartość 700 tys. dolarów).
W marcu 2007 roku wysłała 4 pierwsze kontenerowce
do krajów Europy: Hiszpanii, Francji i Holandii.
KONTAKT
|
