Na początku lat 1980`s Kostaryka przeżyła swój najgorszy kryzys. W latach 1980-1982 ekonomia skurczyła się o 9,4%, a w 1982 inflacja osiągnęła 90,1%. W ciągu kolejnych 2 lat liczba osób żyjących poniżej granicy ubóstwa skoczyła o 20% do poziomu 54%. W 1980 deficyt rachunków bieżących wzrósł o 12,6% PKB. Zamiast ciąć wydatki publiczne ówczesny prezydent Rodrigo Carazo Odio zdecydował się nał dodruk pieniędzy. Kolejne rządy starały się przestawić Kostarykę z państwa nakierowanego z importu na eksport.

Jedną z kluczowych politycznych reform było ustalanie kursu wymiennego bazującego na dziennych mini dewaluacjach colona. Stabilizacja realnego kursu walutowego miała dać eksporterom więcej pewności. Od 1999 roku taki system znacząco napędzał konkurencyjność sektora eksportu przez bagatelizowanie lokalnej waluty co obniżyło ceny produktów eksportowanych. W latach 1990`s Kostaryka wdrożyła więcej reform w tym założyła strefy wolnego handlu gdzie firmy mogły sprzedawać towary wyłącznie na eksport. Dzięki temu w 1997 roku producent mikroprocesorów Intel wybrał Kostarykę na miejsce jednej ze swoich fabryk. W latach 2000`s inne firmy farmaceutyczne, usługowe i technologiczne ściągały do Kostaryki i inwestowały w strefach wolnego handlu. Obecnie kraj ma porozumienie o wolnym handlu z: m.in. Meksykiem, Chile, Peru, Panamą, Dominikaną, społecznością Karaibską, Kanadą, Chinami, Singapurem i Unią Europejską. Wkrótce podpisze z Kolumbią i Europejskim Stowarzyszeniem Wolnego Handlu (Norwegia, Islandia, Liechtenstein, Szwajcaria). Dzięki tym reformom, wartość eksportu wzrosła z 27% PKB w 1985 do 49% w 2007. W 2012 roku zaś - 37%.

Pod koniec lat 1980`s - 1990s kostarykańska ekonomia przechodziła znaczące reformy strukturalne. Większość państwowych instytucji została sprywatyzowana, chociaż rząd utrzymał monopol na elektryczność, telekomunikację, rafinerię, ubezpieczenia i produkcję alkoholu. Zagraniczne banki dostały pozwolenia na prowadzenie rachunków bieżących. Rząd utrzymał pieczę nad 4 największymi bankami kraju. Taryfy na wiele towarów konsumpcyjnych zostały zniesione lub znacząco ograniczone. Podczas gdy w 1985 roku wskaźnik taryf konsumenckich wyniósł 55%, w 2000 wynosił już 5,4% i taki pozostaje do dzisiaj. Ma to związek ze skokiem Kostaryki jeśli chodzi o wolność ekonomiczną. W światowym Raporcie Wolności Ekonomicznej Instytutu Frasera, z pozycji 62 w 1985 roku (na 109 krajów) skoczyła do 23 w 2005 (na 123 kraje). Od 1987 roku ekonomia średnio wzrstała o 4,7% od 1987 roku.

Mimo ekonomicznej liberalizacji i wzrostowi gospodarczemu, od 20 lat Kostaryka nie daje rady znacząco wyeliminować wskaźnika ubóstwa. W latach 1990`s liczba rodzin żyjących poniżej poziomu ubóstwa spadła do 20%, ale od tego czasu pozostaje na mniej więcej niezmiennym poziomie. W 2013 roku wskaźnik ubóstwa wynosił 20,7%. Jednocześnie kraj jest jednym z 3 krajów Ameryki Łacińskiej w którym wzrósł wskaźnik nierówności. Podług Komisji Ekonomicznej Narodów Zjednoczonych ds. Ameryki Łacińskiej i Karaibów (ECLAC), wzrósł on z 0,47% w 2000 do 0,50% w 2011. Dzieje się tak mimo wielu programów do walki z biedą. W 2010 roku rząd wydał 2,2 % PKB na 44 programy do walki z ubóstwem. Według ECLAC kostarykańskie wydatki socjalne są jednymi z najwyższych w Ameryce Łacińskiej.