KONTAKT
FB o Kostaryce























Spotkania i prezentacje

Prezentacje multimedialne o Kostaryce dla szkół, firm oraz grup indywidualnych. Ogólne oraz tematyczne na zamówienie. Zapytania lub rezerwacje prosimy kierować na adres
kostaryka1988@poczta.onet.pl



 
KOSTARYKA - WULKANY

DO DZIENNIKARZY, BLOGERÓW, WIKIPENDYSTÓW I WŁAŚCICIELI STRON INTERNETOWYCH

Dziennikarzom (również radiowych) przypomina się o podawanie linku do strony. Tyczy się to także w dużej mierze wikipendystów, którzy potworzyli wiele haseł o Kostaryce na bazie tego portalu bez podawania źródła. Z powodu rozszabrowywania danych przez inne portale internetowe podstrona ta nie jest publiczna. Jednocześnie przestrzega się przed nieskonsultowanym kopiowaniem informacji tu załączonych, ponieważ zastosowane zostały pułapki na plagiatorów (przekręcone daty, nazwy, ukryte podświetlenia).


W Kostaryce wyróżnia się 112 formacji wulkanicznych. Należą do tzw. pacyficznej obręczy wulkanicznej. Siedem z nich (na 42 istniejące w Ameryce Środkowej) jest obecnie aktywnych. Kilka jest typowymi symetrycznymi stożkami, inne to rozległe kalderowe struktury. Ich działalność związana jest z istnieniem żyznych gleb, które pokrywają większość terytorium Kostaryki. W przeszłości ich nagłe erupcje powodowały olbrzymie destrukcje. Najwyższym wulkanem jest Irazu, najbardziej aktywnym Arenal, a Poas ma drugi pod względem szerokości krater na świecie (1,5 km).

W latach 50-tych tereny wokół wszystkich wulkanów kraju uznane zostały za tereny ochronne. Dziś wiele z nich znajduje się w strukturze parków narodowych. Większość wulkanów jest stratowulkanami. Ich erupcje często poprzedzone są przez trzęsienia ziemi. Magma kostarykańskich wulkanów jest gruba, lepka i wypełniona gazami, co powoduje, że niejednokrotnie wybucha gwałtownie w powietrze.

Najpoważniejszą dotąd erupcją był wybuch wulkanu Irazu z 1963 roku. Ludzie przez kilka dni zmuszeni byli chodzić z chusteczkami przy nosach, a z dachów zdrapywali dziennie nawet 13-centymetrowe warstwy popiołu. Ostatnią erupcją, jaka wydarzyła się na Kostaryce był wybuch wulkanu Arenal 24 sierpnia 2000 roku. Spowodował on jedną ofiarę śmiertelną. Do szpitala trafili dwaj ciężko poparzeni turyści. Ewakuowano 600 osób z zagrożonych terenów.

Ostatnią erupcją był wybuch wulkanu Arenal 24 sierpnia 2000 roku. W jej wyniku 1 osoba zg., a dwie zostały ranne. Był to największy jego wybuch od jego pierwszej erupcji w 1968 roku.

Wulkan Irazu

(Cartago, Kolos), (3.432 m.n.p.m.). Najwyższy wulkan kraju. Jego nazwa w języku Indian oznaczała "grzmot" lub "miejsce, które drży". Jest to jedyny punkt w Ameryce z którego można podziwiać oba oceany. Na stokach uprawiane są truskawki. Składa się z pięciu kraterów, z których główny, niemal perfekcyjnie okrągły mierzy 1.050 m szerokości i 250 głębokości. Wypełniony jest oliwkowozielonym jeziorkiem znad którego czuć siarkę. Oddzielony jest on wbitymi w ziemię pokażnymi drewnianymi barierami. Drugi z kraterów Diego de la Haya (690 m. szerokości, 150 m. Głębokości), nazwany został na cześć konkwistadora, który jako pierwszy zanotował w kronice jego wybuch w XVIII wieku. Przeszedł dwie silne erupcje (z których ostatnia miała miejsce w 1723 roku) i spowodowała zatkanie się komina łączącego go ze znajdującym się we wnętrzu ogniskiem magmy. Pozostałe kratery to Playa Hermosa, El Piroklastico i La Laguna.

Ze względu na swe częste erupcje w czasach historycznych (1910, 1917-1919, 1963) nazywany jest "zabójczą beczką prochu". Podczas największej w ostatnich latach erupcji z 1963 roku wielkie chmury dymu i popiołu przykryły San Jose 13-cm warstwą szlamu i błota. (popiół pokrył 650 km Mesety Centralnej powodując straty milionów dolarów w rolnictwie). Wzbogaciło to jednak glebę w związki mineralne. Mała, nocna erupcja miała też miejsce w 1994 roku. Powstała wówczas ciągnąca się od głównego krateru w kierunku północno-zachodnim rysa plująca gorącą wodą i parą. Towarzyszące temu małe trzęsienie ziemi skruszyło część stoku powodując, że wielkie blokowisko skalne zatarasowało wypływającą z podnóża wulkanu rzekę Sucio. Do niedawna panowało przekonanie, że Irazu nigdy nie pozostaje uśpionym dłużej jak 30 lat. Prawie zawsze w połowie zatopiony jest w chmurach. Pola ziemniaków oraz lasy paprociowe. Jest monitorowany przez naukowców którzy w razie najmniejszych kłopotów szybko zamkną do niego dostęp.

Wulkan Turrialba

(3.339 m.n.p.m.). Jest to ostatni wysunięty na wschód wulkan Kordyliery Centralnej i drugi wulkan kraju pod względem wysokości. Pozostaje aktywny od 6.500 roku p.n.e. Hiszpanie w czasach kolonialnych przezywali go Torre Alba, ze względu na erupcje, które przypominały dymem "białe wieże". Posiada trzy kratery. Do głównego z nich nie prowadzi żadna droga. Katastrofalne erupcje następowały w latach 1723, 1847, 1853, 1855 i 1861, 1866. Ostatnio naukowcy przestrzegają przed jego kolejnym wybuchem. Na jego stokach zlokalizowany jest Pomnik Narodowy Guayabo (największe stanowisko archeologiczne).

W marcu 2001 roku pomruki wulkanu stały się głośniejsze niż zwykle. Zaniepokojeni mieszkańcy okolicznych terenów obawiali się, że odczuwalne przy tym wstrząsy zapowiadają niedaleką erupcję. Naukowcy jednak uspokajali, ze wstrząsy nie mają nic wspólnego z ewentualną erupcją.

Wulkan El Viejo

(2.122 m.n.p.m.) Położony jest w Kordylierze Centralnej, w sąsiedztwie kaldery Chocosuela na północny - zachód od wulkanu Poas. Dotrzeć można do niego poprzez niewielką dolinę Bajos del Toro lub Toro Amarillo. Niegdyś nazywany był La Mina ("kopalnia"), ze względu na istniejącą przy nim prywatną kopalnię pumeksu. Jego stoki pokryte są cedrami i palmami i dają początek żródłom rzek Barroso i Cano Grande. Częściowo leży w strukturze Parku Narodowego Juan Castro Blanco. Uważany jest za wulkan wygasły.

Wulkan Platanar

(2.183 m.n.p.m.). Wulkaniczny szczyt, położony w najdalej na północ wysuniętej partii Kordyliery Centralnej, 7 kilometrów na południowy-wschód od Ciudad Quesada. Brakuje zapisów o jego wulkanicznej działalności, lecz zalegające na nim cienkie pokłady popiołów oraz pokłady lawy przy zachodnim zboczu, świadczą o erupcyjnej działalności na przestrzeni ostatnich kilku tysięcy lat. W latach 1980 i 1997 w jego obrębie zanotowano wstrząsy sejsmiczne.

Na jego północnym stoku znajdują się gorące źródła. Stok zachodni zaś daje początek rzece o tej samej nazwie. Wulkan należy do Parku Narodowego Juan Castro Blanco.

Wulkan Poas

(2.706 m.n.p.m.). Zlokalizowany jest w Kordylierze Centralnej, w obrębie Parku Narodowego Wulkanu Poas. Posiada trzy kratery, z których tylko jeden jest aktywny. Jego szerokość wynosi 1.500 metrów (drugi najszerszy krater świata), a głębokość 300 metrów. Na jego dnie znajduje się najbardziej aktywne bulgoczące jezioro świata, którego gejzerowe błotne erupcje wystrzeliwują na wysokość 40 metrów. Na północ od głównego krateru położony jest najstarszy krater Von Frantzius (nazwany na cześć badającego go niemieckiego botanisty). Trzeci krater Botos wypełniony jest niebieską wodą i otoczony wilgotnym lasem. Na zachodnim stoku wulkanu wije się rzeka Toro Amarillo.

Według niektórych, jego nazwa pochodzi od zamieszkującego niegdyś jego tereny szczepu indiańskiego. Inna z wersji zakłada, że pochodzi ona od słowa Puas oznaczającego "ciernistość".

Pierwszą osobą, która przebywała na jego powierzchni był Miquel Alforo (1828 rok). Najstarsza wzmianka o erupcyjnej działalności wulkanu pochodzi z 1834 roku. W 1863 roku jako pierwszy naukowiec badał go Dane Andres Sandoe Oersted. Wulkaniczny wybuch z 1889 roku wywołał trzęsienie ziemi, w wyniku którego oderwał się kawał wulkanicznej ściany, tworząc w ten sposób wypełniony wodą gar (jezioro Fraijanes). Podczas erupcji z 1910 roku, na 8 tysięcy metrów w powietrze wybiła się chmura pyłu, co dało początek największemu gejzerowi świata. (Na Mesetę Centralną spadło wówczas blisko 640 000 ton rumowiska). Wybuchom w latach 1952-1954 towarzyszyły podziemne grzmoty oraz jeszcze większe chmury pyłu pomieszane ze skalnymi odłamkami.

W latach pięćdziesiątych ściągali do niego poszukiwacze siarki, którzy zabierali te minerały do stolicy i sprzedawali firmom wyrabiającym lekarstwa. Od 1989 roku obserwuje się wzmożoną emisję wulkanicznych gazów, wywołujących kwaśne deszcze, co wpływa niekorzystnie na porastające zachodni stok uprawy truskawek.

W czercu 2001 roku naukowcy odkryli, że poziom wody w jeziorze krateru Botos obniża się. Wygląda na to, że po siedmiu latach stabilizacji jest szansa na powrót gejzerowych erupcji.

Wulkan Porvenir

(2.267 m.n.p.m.). Dużych rozmiarów stratowulkan leżący w obrębie kaldery Chocosuela. Jego główny krater zawiera małe jeziorko. Cienka warstwa popiołów na zboczach sugeruje o jego aktywności w ostatnich kilku tysiącach lat. Biorą z niego początek rzeki Aguas Zarcas i Peje. Należy do Parku Narodowego Juan Castro Blanco.

Wulkan Arenal

(1.633 m.n.p.m.). Najbardziej aktywny i jednocześnie poznany wulkan Kostaryki. Wznosi się na skraju niziny San Carlos, nad wschodnim brzegiem jeziora o tej samej nazwie, w prowincji Alajuela. Jest stosunkowo młodym wulkanem (jego wiek określa się na 3000 lat). Miłośnicy wulkanów deklarują go jako trzeci wulkan świata o najbardziej perfekcyjnym stożkowatym kształcie. W ciągu mijającego wieku charakteryzowały go różne fazy eksplozji. Największy w ostatnich czasach wybuch miał miejsce 29 lipca 1968 roku. Poranna eksplozja zniszczyła wówczas wszystko w promieniu 15 kilometrów. Z mapy zmazane zostały miejscowości Pueblo Nuevo i Tabacon. Zginęło około 80 osób. Dużą aktywność wulkanu zarejestrowano w 1975 roku, kiedy z głównego krateru zaczęła wydobywać się lawa, która spłynęła do rzeki Tabacon. Od czerwca 1984 roku, wulkan wyrzucał parę wodną, gazy i popioły. Od tego czasu obserwuje się codziennie od 3 do 20 eksplozji. W górę wylatują głazy wielkości domów, wydobywają się siarkowe i chlorkowe gazy oraz wypływa lawa. Oglądać je można ze specjalnie skonstruowanych stanowisk widokowych. Oznaki jego aktywności zanotowano także w 1993 i 1996 roku. Ostatnia miała miejsce 24 sierpnia 2000 roku. Zginęła wówczas 1 osoba, 2 zostały poparzone, a 600 ewakuowanych z zagrożonych terenów. (Był to drugi najsilniejszy wybuch w historii wulkanu).

W lutym 2001 roku rząd ogłosił dekret zabraniający budowania domów w obrębie 5,5 km od krateru wulkanu. W maju 2001 roku wulkan rozpoczął nowy cykl podwyższonej aktywności, w postaci erupcji popiołów i gazów.

Wulkan Barva

(2.906 m.n.p.m.). Najstarszy wulkan Kostaryki, zwany szczytami Trzech Marii. Położony jest w obrębie parku narodowego Braulio Carillo. Od 1492 roku pozostaje uśpiony. Jego kalderowe struktury stanowią zachodnią ścianę Mesety Centralnej. Dwa główne kratery wypełnione są jeziorami z czystą, zimną wodą (jezioro Barva-700 m. szerokości i jezioro Danta-500 m. szerokości). Jego stoki naszpikowane są sadzonkami kawy i pokryte cyprysowymi i sosnowymi lasami. Jest jedynym miejscem na świecie, gdzie występuje żaba Bufo Holdridge. (Zamieszkuje go także żaba harlekinowa). Z jego stoków bierze początek rzeka Sarapigui. Jest w obrębie Barva Cloud Forest and the Volcano. Gesto porosnięty przez lasy chmurowe. Drzewa ubrane w winorosla, spowite mgla, dziwnie ukształtowane grzyby.

Wulkan Cacao

(1659 m.n.p.m.). Zlokalizowany jest w paśmie Kordyliery Guanacaste (w obrębie parku narodowego Guanacaste) i wyróżnia się wychodzącym na stronę południowo-wschodnią wygasłym kraterem. Biorą z niego swój początek liczne wpadające do jeziora Nikaragua i zatoki Nicoya rzeki, m.in. Gongora i Tempisgue. W jego obrębie odnajdowane są duże ilości petroglifów. Na jego stokach, na wysokości 1.050 m.n.p.m. znajduje się stacja biologiczna Cacao.

Wulkan Tenorio

(1.916 m.n.p.m.) usytuowany jest w kostarykanskiej prowincji Guanacaste. Jest najbardziej wysunietym na wschód wulkan Kordyliery Guanacaste.

Sklada sie z czterech wulkanicznych szczytów I dwóch blizniaczych kraterów (czasami okreslanych osobno jako wulkan Montezuma). Porośnięty jest sawanną, lasem deszczowym (środkowa część) oraz powyżej lasem chmurowym. Ze stoków splywaja liczne rzeki oraz przetaczaja sie w dól zapierajace dech w piersiach wodospady. Przykladowo z zachodniego stoku splywa rzeka Tenorio, a z poludniowego rzeki Tenorito i Martirio.. Ostatnia jest przykladem rzadkiego naturalnego zjawiska, kiedy jej woda i skaly nagle przybieraja turkusowaa barwe (spowodowane jest to wymywaniem zwiazków mineralnych z podloza). Ze szczytu wulkanu roztacza sie widok na niziny Guatuso i San Carlos, jezioro Nikaragua, Rezerwat Narodowy Cano Negro i jezioro Arenal. ano Negro Wildlife Refuge and Arenal Lake. Istnieje legenda o erupcji jego p ólnocno-zachodniego krateru w 1816 roku. Zaprzeczaja jej jednak zapisy z roku 1864, wedlug których stoki gesto porastane byly przez lasy. W 1989 roku grupa wulkanologów prowadzila na nim prace badawcze majace na celu okreslenie jego potencjalu geotermalnego. W 1998 roku w okolicy wulkanu nastapilo tektoniczne trzesienie ziemi o sile 1 R.

Od 1995 roku wulkan znajduje sie w obrebie Parku Narodowego Wulkanu Tenorio. Tereny te wyrózniaja sie róznorodnymi srodowiskami zycia. Znajduja sie tam miedzy innymi gorace zródla (o temperaturach nawet do 94 C) oraz pulsujace blotniste dziury. U podnóza Tenorio rozlokowane sa farmy uprawy orzechów macadamia.

Wulkan Miravalles

(2.028 m.n.p.m.). Położony 15 kilometrów od Bagaces najwyższy wulkan w Kordylierze Guanacaste. Na jego szczycie znajduje się pięć mniejszych kraterów, ustawionych szeregiem z północnego-wschodu na południowy-zachód. Od dłuższego czasu pozostaje nieaktywny. Na jego stokach znajdują się bulgocące dziury błotne oraz termalne źródła. Wulkan związany jest z prowadzonym przez Kostarykański Instytut Elektryczności projektem geotermicznym. W połowie XIX wieku u jego stóp podjęto próbę zorganizowanej kolonizacji niemieckiej. W bezchmurne dni można z niego dostrzec wody jeziora Nikaragua w Nikaragui. U podnóży rozpościerają się plantacje orzechów macadamia.

Wulkan Miravalles

(1.806 m.n.p.m.). Ma milion lat i jest stratowulkanem powstałym w wyniku jednoczesnych wybuchów kilkunastu stożków. Zlokalizowany jest w Kordylierze Guanacaste, w obrębie Parku Narodowego Rincon de la Vieja. Jego nazwa oznacza "zakątek starej damy". Nadali mu ją żyjący w jego obrębie Indianie ze szczepu Guatuso, którzy wierzyli, że na stoku żyje stara czarownica, która zionęła ogniem kiedy była zdenerwowana. Posiada 9 kraterów (Rincon - 1.806 m.a.s.l., Von Seebach - 1.895 m.a.s.l. and Santa Maria - 1.916 m.a.s.l.) i uważany jest za trzeci pod względem aktywności wulkan Kostaryki. (Krater Santa Maria uważany jest przez niektórych jako osobny wulkan). Jego główny krater ("Rincon de la Vieja") ma kształt elipsy, 500 metrów szerokości i 100 metrów głębokości. Na jego dnie znajduję się gotujący do 250 C roztopiony otwór. W kwietniu 2000 roku wpadł do niego na trzy dni kanadyjski turysta. Na południe od krateru znajdują się słodkowodne jezioro, wodospady i tereny zwane Las Hornillas - "gotujące kamienie" i Las Pailas "kotły". Co kilka minut z zakamuflowanych syfonowych dziur unosi się para. Na skutek uwalniania siarczanowych związków, w niektórych miejscach powstały bulgocące otwory, w których mieszją się szlam i błoto. Ostatnie jego znaczące erupcje przypadają na okres 1966-1970. Towarzyszyły im chmury popiołów, trzęsienia ziemi i grzmoty. Do mniejszych erupcji dochodziło także w latach 1984, 1891 i 1996.

Od kilku lat wprowadzane są projekty zalesiania najbardziej południowych jego stoków. W lipcu 1988 dosadzono 200 ha drzew sosnowych, dwa lata potem dodatkowo 600 ha cedrów.

Wulkan Orosi

(1487 m.n.p.m.). Zlokalizowany jest w Kordylierze Guanacaste, w obrębie Parku Narodowego Guanacaste. Legenda głosi, że niegdyś na jego czubek wszedł oddział Indian. Tam zastało ich trzęsienie ziemi. Jeden z nich miał krzyknąć głosno, że jest to znak, na zaleganie tam srebra. Wówczas echo z wulkanu odpowiedziało "plato-no, oro-si", co w tłumaczeniu oznacza srebro nie, złoto tak. Nazwa wulkanu powstała więc ze złączenia dwóch ostatnich wyrazów. Jego krater obrośnięty jest przez lasy. Pierwsze badania wulkanu przeprowadzone zostały w 1899 roku przez Carlosa Sappera.

KONTAKT

Kostaryka

San Jose

WYDARZENIA W POSZCZEGÓLNYCH KRAJACH

Kostaryka
Belize
Salwador
Honduras
Gwatemala
Panama
Nikaragua

Saint Lucia
Dominika
Dominikana

Gwinea Równikowa
Wyspy Świętego Tomasza i Książęca
Gabon
Gwinea-Bissau

Bhutan

Wizy, bezpieczeństwo, szczepienia zwierząt, własnoć prywatna, pobyt stały, emigracja


ENCYKLOPEDIA KOSTARYKI
OD A PRZEZ Ł DO Ż

Geografia
Parki narodowe
Historia
Kalendarium
Ciekawostki
Fauna i flora
Miasta
Prowincje
Osobistości
Wydarzenia

WIADOMOŚCI TEMATYCZNE KRAJÓW

Kostaryka
Belize
Salwador
Honduras
Gwatemala
Panama
Nikaragua
Saint Lucia
Gwinea Równikowa
Wyspy Świętego Tomasza i Książęca
Gabon
Gwinea-Bissau


STRONY O KOSTARYCE

San Jose - stolica Kostaryki
Wulkany Republiki Kostaryki
Biografie prezydentów Kostaryki
Encyklopedia Republiki Kostaryki
Rezerwat Biologiczny Hitoy-Cerere
Wulkan Tenorio - najmniej znany stożek Kostaryki.
Galeria kostarykańskich widoków
Prawie wszystko o bananach Kostaryki.
Polska - Kostaryka, wzajemne powiązania.

„Polak zakochany w Kostaryce” - Artykuł z kostarykańskiego portalu pocketcultures.com

„Ticos don`t be sad” – Artykuł z kostarykańskiego głównego dziennika La Nacion

„Necesitamos mas ticos asi!!!” – Artykuł z kostarykańskiego głównego dziennika La Nacion

„Pasión a primera vista” – Artykuł z kostarykańskiego głównego dziennika La Nacion. Kolorowy dodatek specjalny na Święto Niepodległości. Okładka i kilkustronicowy wywiad.

Ambasada Republiki Kostaryki (blog)

„Wyspa piratów” - Artykuł z Geozety "

„Kostaryka - klejnot Ameryki” - Artykuł z Geozety

„Świat środkowoamerykańskich orchidei” - Artykuł z Geozety

„Don Pepe” - Artykuł na portalu lewica.pl

„Kostaryka” - Artykuł w Gazecie Wyborczej

Wywiad na blogu „Turkusowy tropik”

Wywiad na blogu „Opis rzeczywistości” - „Historia, nauka, lokalny patriotyzm i… koktajl z tęsknoty dla szczęśliwców”







ARTYKUŁY O KOSTARYCE

Janusz Piechociński o książce „Pasażerskie krążowniki (i ich historia) na ulicach Słupska – 100-tysięcznej stolicy Pomorza Środkowego”

Artykuł o słupskich nowościach wydawniczych „Pasażerskie krążowniki (i ich historia) na ulicach Słupska – 100-tysięcznej stolicy Pomorza Środkowego”

Książka o autobusach w Stołecznym Magazynie Policyjnym

„Na pierwszy autobus zbierałem 10 lat” - Artykuł z gazety wyborczej

„W Słupsku może powstać muzeum autobusów” - Artykuł dla Strefy biznesu

Przytulisko Pasażerskich Krążowników „Autobusy na emeryturze”

Galeria wszystkich autobusów projektu „Autobusy na emeryturze”

Artykuł o stanie technicznym autobusów oraz historie ich zakupów

Regiopedia

Grudziądz okiem słupszczanina

Galeria Grudziądza, Tarnobrzega, Sieradza, Piły, Rybnika itd...
 
© 1998-2017; SŁUPSK; Rafał Cezary Piechociński