2016
GANGKHAR PUENSUM TO NAJWYŻSZY NIEZDOBYTY SZCZYT NA ŚWIECIE
Stowarzyszenie Ochrony Dzikiej Przyrody szacuje, że 83% powierzchni ziemi zostało już spenetrowana przez ludzi. Dla wspinaczy coraz trudniej jest odnaleźć góry które jeszcze nigdy nie zostały zdobyte. Mount Everest znane jest z tego, że od 1856 roku uważa się go za najwyższą ogółem, a do 1953 roku za najwyższą niezdobytą górą świata. Podług jednej z hipotez pierwszymi ludźmi, którzy się na nią wspięli byli Edmund Hillary i Tenzing Norgay. Obecnie ich wyczyn rocznie próbuje powtórzyć tak wiele zespołów że tworzą się swoiste kolejki. Niekiedy wspinacze muszą czekać dwie godziny by wejść na sam szczyt i zrobić pamiątkowe zdjęcie. Indyjska armia oddelegowana jest do czyszczenia śmieci jakie pozostawiają po sobie turyści wysokogórscy.
Nie ulega wątpliwości że najwyższe szczyty ziemskie znajdują się w centralnej Azji, na Wyżynie Tybetańskiej. Trudno jest zawyrokować które ze szczytów nigdy nie zostały zdobyte i który z nich jest najwyższy. Dzieje się tak dlatego że nie wszyscy wspinacze pozostawiają szczegółowe dane o swoich wyczynach.
Najbardziej prawdopodobne jest że najwyższym niezdobytym szczytem jest Gangkhar Puensum w Bhutanie (na pograniczu z Chinami). Podług rankingu jest to 40 najwyższa góra świata. Mapy przedstawiające ten region są tak niedokładne, że pierwsi usiłujący go zdobyć wspinacze nawet nie potrafili go odnaleźć.
Zanotowano 4 poważne próby podejścia na szczyt, wszystkie jednak zostały przerwane ze względu na mróz, wiatry oraz prowadzącą do najwyższego punktu złowrogą i zdradziecką grań. Brytyjska wyprawa z 1985 roku zawróciła ze względu na niedyspozycje członków zespołu. W 1986 roku australijscy śmiałkowie wycofali się ze względu na niesprzyjające warunki pogodowe. Wszystkie podobne informacje o przerwanych wyprawach mogą podpowiadać wnioski, że rację mają ludzie z bhutańskich regionów Laya i Lunana którzy twierdzą, że ich góry są sypialnią dla duchów, które nie chcą być niepokojone.
W 1987 roku rząd Bhutanu przystał na prośby mieszkańców i zabronił wspinaczek na szczyt. W 1994 roku rozszerzono zakaz na jakiekolwiek szczyty wyższe niż 6.000 m.n.p.m. argumentując to wierzeniami religijnymi. Niemniej jednak w 1999 roku grupa japońska próbowała dokonać tego od strony Chin, ale rząd Bhutanu przekonał swojego sąsiada by cofnął początkowe zezwolenie.